Vergroening schoolpleinen

Lemen hand… – Door Sigrun Zobel

Alle 200 Zeeuwse basisschoolpleinen binnen 8 jaar omvormen tot een natuurlijke speel-en leeromgeving. Dit is de droom van IVN Zeeland, GGD, Hogeschool Zeeland (HZ) en natuurlijk ook van Springzaad. Dat is het doel van deze revolutie. Inspiratie hiertoe is de actie in Zuid-Holland waar dankzij Fonds 1818 200 schoolpleinen vergroenden.

Dankzij een subsidie van Provincie Zeeland en Jong Leren Eten kan als eerste concrete stap 10% van de Zeeuwse basisscholen aan de slag met de aanleg van een plek voor voedseleducatie op het schoolplein. Het komende jaar wordt een koploperprogramma opgestart waarin de groene revolutie start op de eerste 10 basisscholen. Voor vergroening van schoolpleinen stelt de Provincie € 100.000 beschikbaar.

Zeeuwse Kinderdirecteur Groene Schoolpleinen

Zeeland heeft vorig jaar actief ingespeeld op de Nationale Buitenlesdag Met een deelnamepercentage van 42 % van de scholen had de provincie de hoogste score van het land! IVN en Jantje Beton hadden een Inspiratiebundel gemaakt en er zijn ook Facebooklessen. Basisschool De Kraal uit Tholen won de landelijke ontwerpwedstrijd voor een buitenlokaal. Dit wordt geopend op 2 april, dit jaar de Nationale Buitenlesdag.

De buitenruimte van Groen Kindcentrum De Meidoorn in Nisse is een prachtig voorbeeld van ontwerp (Jootje Vaas) en gebruik voor buitenlessen. Zie https://youtu.be/6Ki5f94MHKM. Ze werden de winnaar van de Onderwijsprijs Zeeland en dingen nu mee naar Nationale Onderwijsprijs, bekend in maart.

Buitenlesdag

Zeeland heeft vorig jaar actief ingespeeld op de Nationale Buitenlesdag Met een deelnamepercentage van 42 % van de scholen had de provincie de hoogste score van het land! IVN en Jantje Beton hadden een Inspiratiebundel gemaakt en er zijn ook Facebooklessen. Basisschool De Kraal uit Tholen won de landelijke ontwerpwedstrijd voor een buitenlokaal. Dit wordt geopend op 2 april, dit jaar de Nationale Buitenlesdag.

Prijs Toekomstbestendige Stad

Eind januari ontving het projectteam van de Groene Revolutie “Zeeuwse Schoolpleinen”, aangevuld met studenten van de Hogeschool Zeeland, de juryprijs in de Delta Water Challenge als bijdrage aan “De toekomstbestendige stad”. In deze Challenge worden oplossingen gezocht voor de gevolgen van klimaatverandering zoals hitte, droogte en hevige regenval. Naast de erkenning van de jury, bestaande uit bestuurders van het Waterschap, de Provincie, waterbedrijf Evides en Rijkswaterstaat, ontving het project € 2.000. En het krijgt in maart een podium op de werkconferentie Zuidwestelijke Delta voor hun pleidooi voor vergroening van schoolpleinen.

GGD promoot vergroening

De provinciale gezondheidsdienst ondersteunt de Groene Revolutie van harte. Afgelopen herfst werd een inspiratiedag voor jeugdverpleegkundigen gehouden, i.s.m. met HZ. Er was een inleiding over het belang van een groene speelruimte, gevolgd door een rondleiding op Speelhof Hoogerzael. Daarna werd een bezoek gebracht aan voorbeeldscholen Aventurijn in Middelburg en De Meidoorn in Nisse. Deze inspirerende plekken, de spelende kinderen en de enthousiaste verhalen van de leerkrachten vergroenden het inzicht van al deze GGD medewerkers aanzienlijk!

Eind januari kregen alle Zeeuwse jeugdverpleegkundigen en kinderartsen een nascholing over de kracht van een groen schoolplein voor de gezondheid van kinderen. Onder andere Jolanda Maas presenteerde er de resultaten uit haar onderzoeken. Vanuit de GGD wordt er zo in advisering naar basisscholen en richting het gezondheidsbeleid van gemeenten ook ingezet op vergroening van de leer- en speelomgeving.

Klasseboeren

Dit landelijke project gaat ook in Zeeland van start. Schoolklassen kunnen een bezoek brengen aan een boerderij om te zien en te beleven waar je eten vandaan komt, van melk tot groenten en fruit. Ze worden ontvangen door enthousiaste klasseboeren. Deze volgden een educatieve opleiding met nadruk op belevend leren, met aandacht voor veiligheid. Lesmateriaal is te bestellen via www.klasseboeren.nl. Dit is ontwikkeld in relatie met de kerndoelen. Momenteel worden de a.s. educatieboer(inn)en geworven.

Project Wintergroenten op TV

Al enkele jaren bieden de Zeeuwse centra voor NME de basisscholen en BSO’s een gratis pakket wintergroenten aan, mét recepten. Zoals boerenkoolwafels, pompoenpoffertjes, preikoekjes en een strandjuttersomelet. Lokale bioboeren leveren de producten vers van eigen grond. Het project wordt gefinancierd door de Jong Leren Eten en provincie Zeeland. Dat het een succes is kun je zien op een Youtubefilmpje van de Jeugdjournaal van 29-01-2019. https://jeugdjournaal.nl/artikel/2269501-kookles-met-groenten-gezond-en-goed-voor-het-milieu.html

Bovendien wordt voor de Kinderopvang in maart het project Smakelijke Moestuin gelanceerd. In overzichtelijke bakken kunnen de kleintjes aan de slag, dankzij Jong Leren Eten.

Zeeuwse variant 50-dingen-boekje

Geïnspireerd door diverse boekjes van deze aard in het land is door de gezamenlijke Zeeuwse natuurorganisaties een eigen versie ontwikkeld. Het resultaat is een opvouwbare kaart, met een bucketlist voor 50 leuke dingen in de Zeeuwse natuur, te doen vóór je 12 bent, vnl. buiten schooltijd.

Dit samenwerkingsverband “De Zeeuwse Natuur” stimuleert ook het natuuronderwijs met gratis te downloaden lessen en excursiemogelijkheden.

Curriculum.nu

Na 12 jaar wordt het curriculum van het basisonderwijs vernieuwd, ook de kerndoelen moeten gewijzigd worden. Leerkracht zijn de ontwikkelaars. Op 25 januari was er een Zeeuwse bijeenkomst over het vakgebied Mens en Natuur. Nieuwe onderdelen zijn vaardigheden, samenhang (o.a. duurzaamheid), doorlopende leerlijn voor BO en VO, beleving (verwondering, ervaring).

Bestuurders, leerkrachten en PABO studenten konden deelnemen aan workshops met in dit artikel genoemde onderwerpen en hierdoor geïnspireerd raken om ideeën aan te leveren via www.curriculum.nu

Speelnatuurnetwerk Noord Holland Noord

Welkom op de site van het Springzaad speelnatuurnetwerk Noord Holland Noord! 

Wie zijn wij?

Ilse Chang: ervaringsdeskundige met schooltuinen en begeleider van groene bewonersinitiatieven, groepsleerkracht

Jan de Vries: ontwerper en bouwer van natuurspeelplaatsen

Cindy Henneman: coördinator schooltuinennetwerk in Heemskerk, groepsleerkracht

Ellie van der Schriek: ervaring met natuurbeleving, Gezonde Schoolprojecten, natuureducatie en schooltuinen

Marc van de Geer: directeur van een basisschool die een groene schoolplein heeft gerealiseerd

Wat doen wij?

Springzaad Noord-Holland wil in de regio van Noordzeekanaal en Zaanstreek tot en met Texel spannende, avontuurlijke speelnatuur ontwikkelen, van duurzame en hoge kwaliteit. Dat doen we door….

inspiratie, informatie, begeleiding en ondersteuning te bieden aan mensen die een idee of vraag hebben, lees hier hoe.

-als netwerk samen te werken om kennis te delen en ervaringen uit te wisselen.

Springzaad is een open netwerk voor iedereen die actief is als vrijwilliger of professional op het gebied van speelnatuur. Een netwerk waarin we samen kennis en praktijkervaring delen tijdens excursies, studiedagen, cursussen en workshops.  In Noord-Holland-Noord zijn we in 2019 van start gegaan. Wil je meedoen? Meld je dan aan via het contactformulier hiernaast!

excursie
Excursie Vrije School Valentijn

Wie zijn wij?

De speelnatuurconsulent kan het niet alleen. Ze wordt ondersteund door een kerngroep:

  • Marjan Deurloo, consulent Springzaad regionaal
  • Dick Saaltink, adviseur groen en landschap gemeente Ermelo
  • directeur Het Pakhuis Ermelo
  • Tineke van de Visse, coördinator De Hortus Harderwijk

Alle deelnemers

Ons regionaal netwerk bestaat uit tientallen mensen die speelnatuur een warm hart toedragen. We leren van elkaar. Iedereen heeft wat te vragen, maar ook te geven.

Wil je ook deelnemen? Laat het de consulent weten via het contactformulier hiernaast.

Speelnatuurnetwerk Noord-Veluwe

wadi Vrije School Valentijn

Groen schoolplein van de Vrije School Valentijn in Harderwijk

Het netwerk speelnatuur Noord-Veluwe is een open netwerk voor iedereen die iets wil of actief is met speelnatuur in deze regio.

Ook is het een vraagbaak en adviespunt voor iedereen die speelnatuur wil ontwikkelen en vragen heeft over hoe je dit het beste kunt aanpakken.

De regio omvat de tien gemeenten langs de randmeren van Nijkerk in het zuidwesten tot Hattem in het noordoosten, plus Barneveld.

Het netwerk is bedoeld om samen kennis en praktijkervaring over speelnatuur te kunnen uitwisselen. Dit doen we door middel van excursies, studiedagen, cursussen en workshops.

Sluit je bij ons aan en help ook mee om nog meer mooie, spannende, goede en avontuurlijke natuurspeelplekken in de regio te ontwikkelen!

Kijk hier even wie we zijn!

Aan wie denken we?

  • tuin- en landschapsarchitecten en -ontwerpers,
  • (ecologisch) hoveniers,
  • onderwijzers/pedagogisch medewerkers en ouders van kinderen op ‘groene scholen en groene kinderopvang’,
  • medewerkers van NME-, NDE- en bezoekerscentra met speelse, natuurrijke omgeving,
  • (speel-)boswachters,
  • beheerders van natuurspeelterreinen in gemeenten,
  • beheerders en eigenaren van recreatieondernemingen met speelnatuur op hun terrein,
  • beleidsmedewerkers gemeentelijke speelruimte of groenbeheer,
  • (hout)kunstenaars, muzikanten, theatermakers,
  • struin-, belevenis- en andere ‘groene’ pedagogen,
  • praktijkbetrokken wetenschappers
  • IVN-ers

Deze mensen nodigen wij uit deel te nemen aan ons regionaal netwerk. Via het contactformulier hiernaast kun je je opgeven.

Nog geen idee hoe speelnatuur er uit kan zien? Kijk dan op de speelnatuurkaart naar speelnatuurprojecten in uw woonomgeving of in de rest van Nederland en Vlaanderen.

Aan de slag: hoe wordt je droom werkelijkheid?

Je herkent vast het gevoel: je loopt langs een ongezellig, voorspelbaar speeltuintje of een betegeld schoolplein en denkt: dat kan anders! Waar begin je, hoe vind je medestanders, hoe ontwikkel je ideeën, hoe zet je een verandering in gang?

Stap voor stap

Pasklare oplossingen hebben we niet, want elke plek, elke groep betrokkenen, elk proces is anders. Wel zijn er ervaringen van anderen, goede voorbeelden en is er veel informatie waaruit je kunt putten.

Op deze website is een stappenplan, de Inspiratiemap Groene Schoolpleinen, een ideeënkoffertje met collages van vrolijke voorbeelden, achtergrondinformatie, publicaties, en nog veel meer te vinden. Handige pagina’s zijn ook: over

De regioconsulenten kennen vaak de lokale omstandigheden en kunnen advies geven. De speelnatuurkaart laat zien wat voor natuurspeelplekken er in je buurt zijn, waardevol om eens te gaan kijken. Let ook op onze activiteiten: informatie en ontmoeting met anderen levert inspiratie op en contacten op – je bent van harte welkom.

En dan?

Het vervolg is een kwestie van goede organisatie, het op elkaar afstemmen van talenten, specialismen, eigenaardigheden van medestanders en jezelf, overredingskracht, het bijeensprokkelen van financiële middelen, materialen… dat het mogelijk is laten veel geslaagde speelplekken zien!