In 2019 ontvingen vijftien Zeeuwse scholen subsidie voor het groener maken van hun schoolplein. Er is in 2020 budget beschikbaar voor het vergroenen van drie schoolpleinen in de gemeente Veere, twee schoolpleinen in de gemeente Middelburg en drie schoolpleinen in Terneuzen.
Scholen in deze gemeenten kunnen een aanvraag indienen. Ligt jouw school in een andere gemeente? Dan is er op dit moment geen subsidie beschikbaar,
Scholen kunnen hun aanvraag indienen via de aanmeldknop. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Vincent van der Veen, projectleider IVN Natuureducatie, via v.van.der.veen@ivn.nl of 06-11451453.
De subsidieregeling Groene Revolutie Zeeuwse Schoolpleinen is geopend! Hieronder vind je meer informatie over de achtergrond, planning, criteria en voorwaarden van de subsidieregeling. Scholen kunnen tot en met 10 juni hun aanvraag indienen. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Vincent van der Veen, projectleider IVN Natuureducatie, via v.van.der.veen@ivn.nl of 06-11451453.De subsidieregeling Groene Revolutie Zeeuwse Schoolpleinen is geopend! Hieronder vind je meer informatie over de achtergrond, planning, criteria en voorwaarden van de subsidieregeling. Scholen kunnen tot en met 10 juni hun aanvraag indienen. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Vincent van der Veen, projectleider IVN Natuureducatie, via v.van.der.veen@ivn.nl of 06-11451453.
Van grijs naar groen
Kinderen brengen ongeveer 40% van de tijd dat ze wakker zijn door op school, veelal binnen in het klaslokaal. En dat terwijl kinderen gezonder zijn én beter leren door veel buiten te zijn. Daarom ontketenen IVN Natuureducatie, GGD Zeeland en Hogeschool Zeeland de Groene Revolutie Zeeuwse Schoolpleinen, met steun van de Provincie Zeeland en het rijksprogramma Jong Leren Eten. Het doel? In één schoolgeneratie alle Zeeuwse kinderen een groene speel- en leerplek geven. Het onderzoek van de Hogeschool Zeeland en de subsidieregeling voor scholen maken hier deel van uit.
Een groen plein biedt kansen om de gezondheid en leerprestaties van kinderen te verbeteren. Het heeft impact op de sociale, emotionele en motorische ontwikkeling van kinderen én heeft een positief effect op de vitaliteit van leerkrachten, zo blijkt uit recent Zeeuws onderzoek. Dat Zeeland nog weinig groene pleinen heeft, lijkt vooral te komen door een gebrek aan geld. Om scholen tegemoet te komen in hun transformatie van grijs naar groen, biedt IVN Natuureducatie met steun van provincie Zeeland een subsidie aan. Zo kunnen nog in 2019 de eerste 10 Zeeuwse scholen een start maken met de vergroening van hun schoolplein. Mocht deze subsidieronde voor jouw school te vroeg komen, stop dan vooral niet met plannen maken. We werken er hard aan om nog vaker mogelijkheden te kunnen bieden aan scholen om hun droom voor een groen schoolplein te realiseren
Streefbeeld Groen schoolplein
Met de Groene Revolutie Zeeuwse Schoolplein is onze ambitie dat in maximaal 1 schoolgeneratie alle basisscholen in Zeeland de beschikking hebben over hun eigen groene leer- en speelplek. Maar hoe ziet zo’n plek eruit?
De plek
De plek biedt een rijk speel- en leerlandschap waar zowel ruimte is voor kinderen om vrij te spelen als voor de Zeeuwse natuur in de bebouwde omgeving om zich te ontwikkelen. Idealiter heeft de plek een openbare buurtfunctie zodat kinderen er ook na schooltijd terecht kunnen. Deze plek is niet noodzakelijkerwijs het plein zelf, maar kan ook gecreëerd worden door een plek in de directe buurt van de school te benutten voor spelen en leren in de pauze en onder schooltijd. Bij het ontwerp, de aanleg en het onderhoud zijn kinderen, ouders en leerkrachten betrokken.
De inrichting
Minimaal 50% van de oppervlakte heeft een natuurlijk onverhard karakter. Naast gras, struiken, bloemen en bomen gaat het dan ook om het gebruik van houtsnippers, zand en aarde als alternatief voor verhard oppervlakte met stenen. Gebruikte materialen zijn zo veel mogelijk duurzaam. Er zijn verschillende vormen van groen te onderscheiden zoals; speelgroen, eetbaar groen en educatief groen. De inrichting draagt bij aan de biodiversiteit in de bebouwde omgeving en het voorkomen van wateroverlast en hittestress. De beplanting en inrichting is bij voorkeur inheems en bevat seizoensvariatie. De plek draagt waar mogelijk bij aan het verbeteren van leefomstandigheden van planten en dieren die belangrijk zijn voor Zeeland, zoals de verschillende wilde bijensoorten.
Het gebruik
Kinderen vinden op het plein een uitdagende, dynamische plek waar ze de natuur van top tot teen kunnen ervaren. Kinderen van alle leeftijden worden uitgedaagd tot verschillende vormen van spelen en leren. De speelomgeving biedt plek voor rust, natuurbeleving, creatieve vormen van spel en avontuurlijk bewegen. De basis hiervoor ligt in de diversiteit en verscheidenheid van het plein met kenmerken als hoog/laag, nat/droog, schaduw/zon. Het gebruik van de buitenruimte is geïntegreerd in het lesprogramma. Naast mogelijkheden om bijvoorbeeld taal- en rekenlessen te geven op het plein kunnen kinderen ook leren over planten, dieren, weersverschijnselen en natuurlijke materialen.
Planning
Inschrijving is mogelijk vanaf 6 mei 2019 12:00. De eerste inschrijfronde sluit op 10 juni 2019 23:59. Indien het totaalbudget (€100.000) niet is uitgeput volgt een nieuwe inschrijfronde. Een telefonisch interview in de week van 17 juni kan onderdeel uitmaken van de selectie. Uiterlijk 27 juni worden de toekenningen bekendgemaakt. De school realiseert uitvoering van de fysieke verandering voor 1 januari 2020.
Beoordelingscriteria
De plannen voor het schoolplein passen in het ‘Streefbeeld groen schoolplein’ (zie hierboven). Kinderen, ouders/verzorgers en leerkrachten zijn betrokken (geweest) in het bedenkproces en ideevorming. De school legt het gebruik van het schoolplein voor les- en spelsituaties vast in een (les)plan. Het groene schoolplein biedt mogelijkheid tot actief, bewegend en spelenderwijs leren. Het onderhoud van het plein wordt geborgd middels een beheer- en onderhoudsplan en de vergroening heeft geen tijdelijk karakter. Leerlingen worden actief betrokken bij het beheer en onderhoud. Haalbaarheid m.b.t. uitvoering binnen het budget en tijd Het schoolplein dient bewegen te stimuleren voor alle leeftijden 4 – 12 jaar, waarbij motorische vaardigheden, zoals springen, balanceren, huppelen etcetera ontwikkeld worden. Een goed schoolplein biedt voor ieder kind voldoende uitdaging. Bij het ontwerp wordt rekening gehouden met hergebruik van materialen. In het totale ontwerp is aandacht voor duurzame gerecyclede materialen.
Jury
Een professionele jury beoordeelt de inzendingen. De professionele jury selecteert inzendingen op basis van bovenstaande criteria. De kinderdirecteuren Zeeuwse Schoolpleinen hebben daarbij een adviserende rol richting de jury. De beslissing van de jury is bindend.
Alle 200 Zeeuwse basisschoolpleinen binnen 8 jaar omvormen tot een natuurlijke speel-en leeromgeving. Dit is de droom van IVN Zeeland, GGD, Hogeschool Zeeland (HZ) en natuurlijk ook van Springzaad. Dat is het doel van deze revolutie. Inspiratie hiertoe is de actie in Zuid-Holland waar dankzij Fonds 1818 200 schoolpleinen vergroenden.
Dankzij een subsidie van Provincie Zeeland en Jong Leren Eten kan als eerste concrete stap 10% van de Zeeuwse basisscholen aan de slag met de aanleg van een plek voor voedseleducatie op het schoolplein. Het komende jaar wordt een koploperprogramma opgestart waarin de groene revolutie start op de eerste 10 basisscholen. Voor vergroening van schoolpleinen stelt de Provincie € 100.000 beschikbaar.
Zeeuwse Kinderdirecteur Groene Schoolpleinen
Zeeland heeft vorig jaar actief ingespeeld op de Nationale Buitenlesdag Met een deelnamepercentage van 42 % van de scholen had de provincie de hoogste score van het land! IVN en Jantje Beton hadden een Inspiratiebundel gemaakt en er zijn ook Facebooklessen. Basisschool De Kraal uit Tholen won de landelijke ontwerpwedstrijd voor een buitenlokaal. Dit wordt geopend op 2 april, dit jaar de Nationale Buitenlesdag.
De buitenruimte van Groen Kindcentrum De Meidoorn in Nisse is een prachtig voorbeeld van ontwerp (Jootje Vaas) en gebruik voor buitenlessen. Zie https://youtu.be/6Ki5f94MHKM. Ze werden de winnaar van de Onderwijsprijs Zeeland en dingen nu mee naar Nationale Onderwijsprijs, bekend in maart.
Buitenlesdag
Zeeland heeft vorig jaar actief ingespeeld op de Nationale Buitenlesdag Met een deelnamepercentage van 42 % van de scholen had de provincie de hoogste score van het land! IVN en Jantje Beton hadden een Inspiratiebundel gemaakt en er zijn ook Facebooklessen. Basisschool De Kraal uit Tholen won de landelijke ontwerpwedstrijd voor een buitenlokaal. Dit wordt geopend op 2 april, dit jaar de Nationale Buitenlesdag.
Prijs Toekomstbestendige Stad
Eind januari ontving het projectteam van de Groene Revolutie “Zeeuwse Schoolpleinen”, aangevuld met studenten van de Hogeschool Zeeland, de juryprijs in de Delta Water Challenge als bijdrage aan “De toekomstbestendige stad”. In deze Challenge worden oplossingen gezocht voor de gevolgen van klimaatverandering zoals hitte, droogte en hevige regenval. Naast de erkenning van de jury, bestaande uit bestuurders van het Waterschap, de Provincie, waterbedrijf Evides en Rijkswaterstaat, ontving het project € 2.000. En het krijgt in maart een podium op de werkconferentie Zuidwestelijke Delta voor hun pleidooi voor vergroening van schoolpleinen.
GGD promoot vergroening
De provinciale gezondheidsdienst ondersteunt de Groene Revolutie van harte. Afgelopen herfst werd een inspiratiedag voor jeugdverpleegkundigen gehouden, i.s.m. met HZ. Er was een inleiding over het belang van een groene speelruimte, gevolgd door een rondleiding op Speelhof Hoogerzael. Daarna werd een bezoek gebracht aan voorbeeldscholen Aventurijn in Middelburg en De Meidoorn in Nisse. Deze inspirerende plekken, de spelende kinderen en de enthousiaste verhalen van de leerkrachten vergroenden het inzicht van al deze GGD medewerkers aanzienlijk!
Eind januari kregen alle Zeeuwse jeugdverpleegkundigen en kinderartsen een nascholing over de kracht van een groen schoolplein voor de gezondheid van kinderen. Onder andere Jolanda Maas presenteerde er de resultaten uit haar onderzoeken. Vanuit de GGD wordt er zo in advisering naar basisscholen en richting het gezondheidsbeleid van gemeenten ook ingezet op vergroening van de leer- en speelomgeving.
Klasseboeren
Dit landelijke project gaat ook in Zeeland van start. Schoolklassen kunnen een bezoek brengen aan een boerderij om te zien en te beleven waar je eten vandaan komt, van melk tot groenten en fruit. Ze worden ontvangen door enthousiaste klasseboeren. Deze volgden een educatieve opleiding met nadruk op belevend leren, met aandacht voor veiligheid. Lesmateriaal is te bestellen via www.klasseboeren.nl. Dit is ontwikkeld in relatie met de kerndoelen. Momenteel worden de a.s. educatieboer(inn)en geworven.
Project Wintergroenten op TV
Al enkele jaren bieden de Zeeuwse centra voor NME de basisscholen en BSO’s een gratis pakket wintergroenten aan, mét recepten. Zoals boerenkoolwafels, pompoenpoffertjes, preikoekjes en een strandjuttersomelet. Lokale bioboeren leveren de producten vers van eigen grond. Het project wordt gefinancierd door de Jong Leren Eten en provincie Zeeland. Dat het een succes is kun je zien op een Youtubefilmpje van de Jeugdjournaal van 29-01-2019. https://jeugdjournaal.nl/artikel/2269501-kookles-met-groenten-gezond-en-goed-voor-het-milieu.html
Bovendien wordt voor de Kinderopvang in maart het project Smakelijke Moestuin gelanceerd. In overzichtelijke bakken kunnen de kleintjes aan de slag, dankzij Jong Leren Eten.
Zeeuwse variant 50-dingen-boekje
Geïnspireerd door diverse boekjes van deze aard in het land is door de gezamenlijke Zeeuwse natuurorganisaties een eigen versie ontwikkeld. Het resultaat is een opvouwbare kaart, met een bucketlist voor 50 leuke dingen in de Zeeuwse natuur, te doen vóór je 12 bent, vnl. buiten schooltijd.
Dit samenwerkingsverband “De Zeeuwse Natuur” stimuleert ook het natuuronderwijs met gratis te downloaden lessen en excursiemogelijkheden.
Curriculum.nu
Na 12 jaar wordt het curriculum van het basisonderwijs vernieuwd, ook de kerndoelen moeten gewijzigd worden. Leerkracht zijn de ontwikkelaars. Op 25 januari was er een Zeeuwse bijeenkomst over het vakgebied Mens en Natuur. Nieuwe onderdelen zijn vaardigheden, samenhang (o.a. duurzaamheid), doorlopende leerlijn voor BO en VO, beleving (verwondering, ervaring).
Bestuurders, leerkrachten en PABO studenten konden deelnemen aan workshops met in dit artikel genoemde onderwerpen en hierdoor geïnspireerd raken om ideeën aan te leveren via www.curriculum.nu
Marianne van Lier