Hier verschijnt al het nieuws over Groeneschoolpleinen

door Nicole van den Bongerd

Steeds meer scholen in Nederland kiezen voor een groen schoolplein met het idee dat ze door het vergroenen van het schoolplein een positieve bijdrage kunnen leveren aan een gezonde ontwikkeling van kinderen en aan biodiversiteit en klimaatbestendigheid. Er wordt echter geconstateerd dat de speel-, leer- en natuurwaarde van veel Nederlandse groene schoolpleinen nog niet optimaal is wat ten koste kan gaan van het positieve effect van een groen schoolplein. 

Om scholen, hoveniers, ontwerpers en anderen te ondersteunen met het ontwerp van groene schoolpleinen zijn Jolanda Maas en Nicole van den Bogerd van de Vrije Universiteit Amsterdam in juli 2020 een onderzoeksproject gestart. Het doel van dit project is het ontwikkelen van een ‘Groen Schoolplein Beoordelingstool’ die inzicht geeft in welke aspecten van een groen schoolplein belangrijk zijn voor het spelen en leren van alle kinderen én de biodiversiteit en klimaatbestendigheid van de omgeving. Springzaad is een partner in dit onderzoek, samen met de Hogeschool Leiden, Wageningen Universiteit en Research, InHolland, Stichting de Groene Stad, IVN, Vereniging Gemeente voor Duurzame Ontwikkeling, Greenport Aalsmeer en Nederland, Snoek Hoveniers, de provincies Overijssel, Noord-Brabant, Noord-Holland, Friesland en de gemeente Almere. 

Het onderzoeksproject is gestart met een uitgebreid literatuuronderzoek naar de positieve effecten van groene schoolpleinen. Dit heeft onder andere geleid tot de white paper ‘De waarde van een natuurlijke, gezonde buitenruimte rond scholen‘ . Ook is er een wetenschappelijk artikel geschreven dat inzicht geeft in welke mechanismen ten grondslag liggen aan de positieve effecten van groene schoolpleinen (binnenkort beschikbaar). 

Het literatuuronderzoek was ook de basis voor de eerste versie van de ‘Groene Schoolpleinen Beoordelingstool’. Deze is daarna doorontwikkeld met behulp van 40 Nederlandse experts op het gebied van groene schoolpleinen, spel, natuur, ontwerp, biodiversiteit en klimaatbestendigheid. De doorontwikkelde tool is getest op maar liefst 19 groene schoolpleinen. Uit deze test blijkt dat de beoordelingstool goed in te vullen is in de praktijk! 

Op dit moment lopen er drie sporen in het onderzoeksproject. Ten eerste, de Vrije Universiteit Amsterdam start in maart 2022 een onderzoek naar de speelwaarde en leerwaarde op groene schoolpleinen. Hoe, waar en met wie spelen kinderen op groene schoolpleinen? En, worden groene schoolpleinen gebruikt voor lessen en indien dat zo is, wat levert dit op? Vervolgens wordt er gekeken naar hoe het ontwerp van groene schoolpleinen – beoordeeld met de ‘Groene Schoolpleinen Beoordelingstool’ – invloed heeft op de speelwaarde en leerwaarde van groene schoolpleinen. Resultaten van dit onderzoek zullen nog meer inzicht geven in het belang van het ontwerp van groene schoolpleinen voor de ontwikkeling van kinderen. 

Ten tweede wordt er, samen met Springzaad, IVN en NLGreenlabel, onderzocht hoe de verschillende beoordelingsinstrumenten die beschikbaar zijn in Nederland geïntegreerd kunnen worden. We hopen hiermee te bereiken dat in de toekomst iedereen die een groen schoolplein wil ontwerpen op één plek breed gedragen ontwerprichtlijnen kan vinden.

Ten derde, de Hogeschool Leiden ontwikkelt, aan de hand van alle inzichten uit het project, scholing voor scholen, ontwerpers en hoveniers. Zo kan de verworven kennis worden overgedragen naar professionals uit verschillende werkvelden.   

Het project loopt tot juni 2023. Via de Nieuwsbrief houden we u graag op de hoogte.  


Op de natuurspeelplaats van basisschool Het SchatRijk (Zaandijk) is onlangs het eerste vignet ‘Groene Schoolpleinen’ geplaatst. 
Directeur Marc van de Geer: “Dit vignet laat zien dat ons groene schoolplein echt de moeite waard is. In de afgelopen jaren hebben we steeds mooie onderdelen toegevoegd, zoals de paddenpoel, waterspeelplaats, leemoven, insectenhotel en moestuin. Die maken allemaal onderdeel uit van onze rijke leeromgeving. We hebben nog genoeg wensen, dus voorlopig zijn we nog niet klaar, maar de kinderen kunnen hier nu al heerlijk spelen en met allerlei aspecten van de natuur in aanraking komen. De speelplaats wordt ook steeds meer gebruikt voor onze buitenlessen. Mooi toch? We zijn er super trots op dat Springzaad ons dit vignet heeft toegekend!”

Heeft jouw school ook zo’n mooi groen schoolplein dat het vignet verdient? Lees HIER hoe je het vignet aanvraagt en wat de kosten daarvan zijn.
Fotoimpressie ‘Groene schoolpleinen’ van EBS Het SchatRijk, Zaandam

Bekroon je mooie groene schoolplein met het Springzaad jubileumvignet op de gevel van de school! 

Het vignet is een trotse uiting van een écht duurzaam, groen en levendig schoolplein. Hiermee kun je aan ouders en bezoekers laten zien, dat je waarde hecht aan kwaliteit als het gaat om een groene speel-/leeromgeving van de kinderen.

De kwaliteit is gebaseerd op een checklist die opgesteld is door het Expertisenetwerk Groene Schoolpleinen van Stichting Springzaad. 

Het is niet eenduidig te benoemen wat een kwalitatief goed groen schoolplein is. Elk groene schoolplein heeft andere kansen, kenmerken en onderdelen. We hebben een checklist opgesteld, die de belangrijkste criteria benoemt, die er echt toe doen, als je een duurzaam en levendig speels leerlandschap als buitenlokaal aan je school wilt toevoegen. Deze criteria zijn onder te verdelen in drie categorieën: inrichting, spelen en lesgeven. 

De checklist wil je helpen kansen te zien en (nóg beter) te benutten.

Vignet Groene Schoolpleinen

Springzaad heeft een lijst met belangrijke elementen opgesteld, die een ‘levendig en uitdagend’ groen schoolplein kenmerken. Als de school deze lijst afvinkt, wordt duidelijk wat er reeds gerealiseerd is en waar nog kansen liggen.

Springzaad is van mening, dat een school die grotendeels aan deze criteria voldoet, het vignet waard is. Waar nog zaken gerealiseerd kunnen worden, zal de school gemotiveerd zijn om daaraan verder te werken.

Groen doet goed!

Een school met een écht groen schoolplein is trots op dit speelse leerlandschap. 

Daar zijn allerlei elementen te vinden, die het voor kinderen mogelijk maken te midden van een levendige groene omgeving te spelen, leren en recreëren, ontdekkingen te doen, te bouwen, te creëren en experimenteren en vooral de natuur te leren kennen. 

Stichting Springzaad zet zich al vele jaren in voor speelnatuur, waaronder groene schoolpleinen. Springzaad kent een groot netwerk van vrijwilligers en professionals, zoals ontwerpers en speelplaatsbouwers, die allemaal werken aan aanleg en onderhoud van natuurspeelplaatsen of groene schoolpleinen. Springzaad doet dit door het verspreiden van kennis, good practice, het organiseren van seminars, cursussen en uitgeven van boeken en brochures.

Ook onderhoudt Springzaad verschillende websites, waarop veel goede voorbeelden van groene schoolpleinen. 

 

Het vignet

Het vignet is een hoogwaardig emaillen bord van 15 x 15 cm, voorzien van vier boorgaten. 

Verkrijgbaar bij Stichting Springzaad voor € 125,- incl. BTW, verpakking, verzending, administratiekosten

Het aanvraagformulier voor het vignet kun je hieronder downloaden

Nieuw onderzoek gestart naar hoe een schoolplein idealiter ingericht kan worden ter ondersteuning van de ontwikkeling van kinderen, biodiversiteit en klimaatbestendigheid

Steeds meer scholen in Nederland kiezen voor een groen schoolplein. Een goed ingericht groen schoolplein kan bijdragen aan de gezonde ontwikkeling van kinderen, biodiversiteit en klimaatbestendigheid. Het groen wordt echter nog niet altijd optimaal ingezet op het schoolplein wat mogelijk ten koste kan gaan van de positieve effecten.  Zo heeft het groen op het schoolplein vaak vooral een esthetische waarde maar kunnen kinderen niet met het groen spelen. Ook wordt er soms gekozen voor kunstgras wat niet bijdraagt aan de biodiversiteit of klimaatbestendigheid of wordt er gekozen voor speeltoestellen met een natuurlijk uiterlijk wat in essentie geen betere speelwaarde heeft dan de speeltoestellen van metaal.

Om scholen, leerkrachten, hoveniers en ontwerpers te ondersteunen bij het optimaal ontwerpen van groene schoolpleinen zijn we afgelopen juni gestart met een driejarig onderzoeksproject. Binnen het project wordt een kwaliteitstool ontwikkeld die beschrijft aan welke aspecten een groen schoolplein moet voldoen om de ontwikkeling van kinderen, biodiversiteit en klimaatbestendigheid optimaal te stimuleren. Na de ontwikkeling van de kwaliteitstool, wordt de inzet van groen op groene schoolpleinen in Nederland getoetst met de kwaliteitstool en wordt er scholing ontwikkeld die bedoeld is om geïnteresseerde te leren hoe een groen schoolplein optimaal ingericht kan worden en aandacht besteed aan achterliggende theoretische grondslag van de gekozen inrichtingsopties. 

Het is onze missie om een kwaliteitstool te ontwikkelen die zowel scholen, hoveniers als ontwerpers ondersteunt in het ontwerpen van een groen schoolplein zodat het groen optimaal ingezet gaat worden. Om dit te bereiken werken wetenschappers van de Vrije Universiteit, Hogeschool Leiden, Wageningen Universiteit en Research en InHolland Rotterdam samen met partners met ontzettend veel praktijkervaring en kennis. Betrokken bij dit project zijn Stichting de Groene Stad, Snoek hoveniers, IVN, Stichting Springzaad, Groen onderwijs centrum, Greenport Aalsmeer, Greenport Nederland, Vereniging voor duurzame ontwikkeling, Provincie Overijssel, Provincie Noord-Brabant, Provincie Noord-Holland, Provincie Friesland en de gemeente Almere. Het project is onderdeel van het programma De Groene Agenda 2020 – 2023 en wordt gefinancierd door de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen. 

Meer weten over het project, neem contact op met Jolanda maas (jolanda.maas@vu.nl) of Nicole van den Bogerd (n.vanden.bogerd@vu.nl) van de Vrije Universiteit Amsterdam.