door Marjan Nijland e.a.

De Kwaliteitstool voor Groene Schoolpleinen (GSET), ontwikkeld door de VU onder leiding van Jolanda Maas en Nicole van den Bogerd helpt gemeenten, scholen, ouders en ontwerpers/ hoveniers op weg naar écht groene schoolpleinen.

Kennisbijeenkomst SZ Expertisenetwerk, 4 oktober 2024 in Zaandijk


Tijdens deze Springzaad netwerkbijeenkomst bij basisschool ‘Het SchatRijk’ gaf Nicole van den Bogerd een toelichting waarom deze tool is ontwikkeld. Ze vertelde tevens hoe deze kan bijdragen aan de kwaliteit van de groene schoolpleinen en daarmee aan het bevorderen van biodiversiteit en klimaatbestendigheid. De intentie is dat iedereen uiteindelijk zelf met deze kwaliteitstool aan de slag moet kunnen. De Groene Schoolpleinen Evaluatie Tool (GSET) is vooral bedoeld om te inspireren, ook zit er een groei element in, zodat hij op meerdere momenten in het proces gebruikt kan worden, om resultaten zichtbaar te maken.

Aan de slag

De aanwezigen gaan na de presentatie in groepjes zelf aan de slag. De ontwikkelde tool wordt ingezet met de buitenruimte van basisschool ‘Het SchatRijk’ als voorbeeld. Deze wordt langs de spreekwoordelijke meetlat gelegd o.a. voor wat betreft speelwaarden en uitdagingen en groene inrichting.

In de afgelopen jaren zijn veel groene schoolpleinen ontworpen en aangelegd. Inmiddels zijn ze er in vele soorten en maten, verspreid over het land. Ontwerpers, bouwers en opdrachtgevers hebben zo hun ideeën over wat de belangrijkste ingrediënten zijn om tot een fraai groen schoolplein te komen.
Maar wil je weten of een groen schoolplein wérkelijk bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen, of de biodiversiteit met de groene speelplaats bevorderd wordt en of het geheel klimaatbestendig is, dan dien je verder te kijken.

Jolanda Maas en Nicole van den Bogerd, onderzoekers van de VU Amsterdam, hebben wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de kritische factoren die bepalend zijn voor een geslaagd groen schoolplein. Hun bevindingen hebben zij verwerkt in een bruikbaar instrument, de Groene Schoolpleinen Evaluatie Tool (GSET).

De aanwezige partners en andere geïnteresseerden konden de bevindingen uitwisselen en deelden hun ervaringen en er was ruimte om vragen te stellen over de inzet en het gebruik van de tool.

Buitenruimte bij scholen (pleinen) worden aangepakt en vergroend. Als school is het zaak om ook meteen te bedenken en bespreken hoe het geheel daarna onderhouden wordt.

Een zorg welke geuit wordt is: Hoe borg je als school de continuïteit en kwaliteit? Leg zaken vast in je beleid en visie als school zodat bij een overdracht, wisseling van personen weinig verloren gaat.

Vignet Groene Schoolpleinen

Het is natuurlijk geweldig om als school ook anderen te kunnen laten zien dat er hard aan gewerkt wordt. Als scholen denken onze buitenruimte begint nu echt een ‘parel’ te worden, kun je bij Springzaad een aanvraag indienen voor het verkrijgen van een vignet.

En natuurlijk geldt dit ook voor hoveniers/ ontwerpers die zo’n school een vignet cadeau zouden willen doen.

Reactie van deelnemer: Anno Kuindersma | Anno 2000, ontwerpers en hoveniers:

Fantastisch vond ik het afgelopen vrijdag. Nogmaals dank.

De zetting van de bijeenkomst midden in de praktijk en de organisatie met veel lekkers. Een wetenschapper die met een heel helder en kort verhaal de link ter plaatse met de praktijk kan leggen. Heel goed en bijzonder, volop inspiratie.

De totale sfeer van de fysieke ruimte doet heel veel. Maar het is meer dan dat. Hoe koppel je het aan de identiteit van het ontwerpwijs, de cultuur en andere waarden? Ik stelde als grap de vraag wat het doet met de citoscores. Dit is wat bij veel ouders leeft natuurlijk. Voor mij is onderwijs vooral attitude…

Nu mij nog wat extra verdiept in Het SchatRijk.

Wat zet de school ‘hun verhaal’ helder neer. Heel knap gedaan!

Een school met een warm bad waar iedereen welkom is.


di 24 – vr 27 september 2024

Ga je met ons naar Berlijn om te ontdekken, wat er in de laatste jaren weer is gegroeid aan speelse leerlandschappen in deze mooie, groene stad vol verassingen?

Lees hieronder meer en schrijf je in!

Inschrijving is verlengd tot 07 september 2024 via deze LINK

Bouw je weer mee? Deze keer voor de 10de keer op een rij….

Lees hieronder de uitnodiging voor deze activiteit onder de paraplu van het OASE-netwerk

Een groen schoolplein draagt op tal van manieren bij aan de ontwikkeling van het kind. De wetenschappelijke bewijzen daarvoor stapelen zich op. Natuur doet goed! Het is daarom niet verwonderlijk dat veel scholen zich oriënteren op de herinrichting van hun grijze, betegelde schoolplein.

Maar welke elementen gebruik je om zo’n groene buitenomgeving vorm te geven? Wat is het belang van een goed ontwerp en met welke valkuilen en kosten moet je rekening houden? Hoe maakt die rijke natuurlijke leeromgeving straks deel uit van je onderwijs? Hoe draagt een groen schoolplein als ‘oase in de stad’ bij aan toename van biodiversiteit en waarom vinden overheden deze ontwikkeling interessant voor het behalen van hun klimaatdoelen?

Maike Nelissen en Marc van de Geer brengen in dit boek hun kennis en ervaring op het gebied van groene schoolpleinen bijeen en geven antwoord op de meest gestelde vragen. Dit boek is bestemd voor schoolleiders, leerkrachten en werkgroepen die betrokken zijn bij de aanleg van hun nieuwe schoolplein. Zij vinden hier alle benodigde, praktische informatie en kunnen goed voorbereid aan de slag!

De auteurs geven een doelgericht en compleet handvat voor leerkrachten en schoolleiding om het eigen plein tot een rijke speel- en leeromgeving om te vormen – Paul van Eerd

Een aanrader, vol met tips, foto’s en vooral veel creativiteit – Jos van den Akker

Het boek is te bestellen via Uitgeverij Pica, voor 25,95 euro

De herfsteditie van het tijdschrift Oase publiceerde een recensie:

Terugblikken op deze eerste landelijke Duitse Conferentie met als onderwerp Natuur-Erlebnis-Räume (=Natuur-Belevenis-Ruimtes) en aanmelden voor alle nieuws over een volgende editie in 2025 kan hier:

https://www.duh.de/projekte/bundesweit/bundeskongress/

De DUH is sinds enkele jaren in Duitsland actief, om scholen, ouders en kinderen te ondersteunen bij groen/blauwe schoolpleinprojecten:

één middel hiervoor is het project/ de website: Dein Schulhof (jouw Schoolplein) met veel beelden, verhalen en praktische informatie.

Voor iedereen, die de Duitse taal goed verstaat is ook dit interview heel interessant met Prof. Dr. Armin Lude (Pädagogische Hochschule Ludwigsburg), Daria Junggebuhrt (Deutsche Umwelthilfe) und Stefan Behr (leerkracht en vertegenwoordiger NaturGarten ev):

https://share.deutschlandradio.de/dlf-audiothek-audio-teilen.html?mdm:audio_id=dira_DLF_28ede8a5 (vanaf minuut 2)

De NUA = natuur en milieu academie biedt op haar website veel informatiemateriaal gratis als download aan:

https://www.nua.nrw/medienshop/publikationen/286-summende-lernorte.html

In Duitsland zijn alle scholen en andere openbare organisaties verzekerd via de DGUV (Duitse Gemeentelijke Ongevallen Verzekering)

De DGUV ondersteunt de aanleg van natuurrijke schoolpleinen sinds vele jaren, omdat zij de ervaring hebben dat in avontuurlijke, uitdagende speel- en leeromgevingen minder ongelukken gebeuren en de kinderen daar veel ervaringen opdoen, die hun veiligheid ook buiten deze context bevorderen.

Op de website van de DGUV vind je veel waardevolle online informatie en de link naar een downloadbare brochure over veiligheid van scholen incl. schoolpleinen.

Via onderstaande links, kom je daar:

https://www.sichere-schule.de

https://www.sichere-schule.de/naturnahe-aussenbereiche

https://publikationen.dguv.de/widgets/pdf/download/article/1383

(Tip: wellicht wist je nog niet, dat je b.v. via Google translate hele websites uit andere talen online naar het Nederlands vertaald kunt bekijken)

Deze informatie betreft weliswaar de Duitse situatie, maar door de Europeese wetgeving is deze heel vergelijkbaar met de Nederlandse.