2 & 3 februari 2023 Amersfoort
In opdracht van Stichting Springzaad door:
Keurmerkinstituut Nederland
Spelen en ontdekken in een natuurlijke omgeving
In het brede schoolcomplex De Poolster in Den Helder zijn twee basisscholen (Sarkonschool De Windwijzer en PCBS De Verrekijker) en een kinderopvang gehuisvest. Door deze krachtenbundeling is het mogelijk om de kinderen te laten spelen en ontdekken in een natuurlijke omgeving. Het complex is tien jaar geleden gebouwd op de plek waar jarenlang het natuureducatiecentrum ‘De Groene Poolster’ was gesitueerd. Toen dit centrum (thans de Helderse Vallei) is verhuisd naar de Donkere Duinen kwam er ruimte voor dit nieuwe complex. Alle partijen hadden een grote wens: het natuurlijke karakter behouden, ook al staat het schoolcomplex midden in een bebouwde omgeving. Deze maand hebben wij het vignet ‘Groene Schoolpleinen’ ontvangen. We zijn hier ontzettend blij mee!
Ruimte voor spelen en ontdekken
Nu, tien jaar later, is het brede schoolcomplex volop in gebruik. De scholen en de kinderopvang zijn trots op het groene schoolplein waar kinderen spelen, ontdekken en ook ruimte hebben om te vallen en een splinter op te lopen. Het is opvallend dat allerlei wet- en regelgeving spelen en ontdekken soms in de weg staat. Toen we bij het complex hutten gingen bouwen was er de angst dat kinderen een splinter zouden oplopen. Mijn vraag was: ‘Is dat erg?’ Natuurlijk staat de veiligheid voorop en moeten scholen en opvang zoeken naar de balans tussen veiligheid en ruimte voor ontwikkeling. Een splinter of een keer vallen zijn aanvaardbare risico’s die horen bij het opgroeien. Met onze groene speelplaats willen we daar juist ruimte voor bieden, op duurzame wijze.
Duurzaam leren
Twee jaar geleden is er een boom gekapt, omdat deze niet meer veilig was bij harde wind. De houtsnippers van de boom zijn verspreid op het groene schoolplein en delen van de stam zijn gebruikt als speelobjecten. Een ander voorbeeld is een groot insectenhotel dat de scholen tien jaar geleden hebben gekregen bij de opening van het complex. Deze was in verval geraakt. Leerlingen van de onderbouw hebben tijdens het thema ‘Steek- en kriebelbeestjes’ bezoek gehad van een imker en samen hebben zij het insectenhotel opgeknapt. Daarnaast kijken de leerlingen jaarlijks uit naar het najaar als de appels en peren van de bomen vallen. Dan maken ze appelmoes of lekkere gestoofde peertjes. Tegelijkertijd planten de leerlingen bollen om in het voorjaar te genieten van de prachtige bloemen.
Win-win voor leren
De groene speelplaats is niet alleen een speel- en leerplek voor onze leerlingen. Leerlingen van VSO Het Linie College hebben wekelijks hun ‘les op locatie’ op ons groene schoolplein. Zij leren onder leiding van een groendocent vaardigheden om te kunnen werken bij Groenvoorziening en tegelijkertijd wordt het groen onderhouden. Een echte win-win.
Het groene schoolplein is dus meer dan alleen een speelplein, het is ook een plek die ons verbindt met de omgeving en waar we ontdekken, leren en vooral plezier hebben. Ik gun dat ieder kind!
door Bart Oud, Schoolleider Sarkonschool De Windwijzer
Nieuwe cursus van Springzaad om scholen hierbij te helpen
Er worden op dit moment gelukkig veel groene schoolpleinen in Nederland aangelegd. Helaas zien wij dat scholen, na de aanleg denken ”Het is klaar!”. Een groenschoolplein heeft echter onderhoud nodig. Het plein verandert met de jaren en door het gebruik. Wij zien vaak dat de pleinen achteruitgaan door slecht onderhoud. Er ontstaan schoolpleinen met veel kale plekken, tot zelfs schoolpleinen met wateroverlast. Er is te weinig kennis, te weinig budget of het wordt niet goed georganiseerd.
Om scholen hierbij te helpen en de hovenier erbij te ondersteunen heeft Springzaad een online beheercursus gemaakt. Bij het maken van de cursus hebben we steeds de belangrijkste regel in gedachte genomen: Denk logisch na. Want sommige problemen zijn geen problemen maar horen bij natuurlijk spelen.
De cursus behandelt alle aspecten van het onderhoud, waar je aan moet denken, hoe je het onderhoud kan organiseren op je school, wie je erbij kan betrekken.
De cursus bestaat uit vier modules met daarin korte video’s over deze onderwerpen:
- 1: Wat moet er gebeuren?
- 2: Hoe houd je het groen?
- 3: Hoe regel je het onderhoud?
- 4: Veel voorkomende problemen
De gemeente Rotterdam heeft de realisatie gefinancierd. De partners Speelnatuur (Suzanne van Ginneken) en atelier Ondertussen (Annemiek Bongers) hebben de cursus voor ons gemaakt.
We hopen dat veel scholen het onderhoud gelijk goed gaan aanpakken, zodat de pleinen mooi blijven in de toekomst.
Ben je betrokken bij een groen schoolplein en wil je ze hierin advies geven, dan kun je ze wijzen op de site van Springzaad voor meer informatie:
https//springzaad.nl/cursussen
of op de site van Speelnatuur:
https://speelnatuur.nl/onderhoud-groen-schoolplein/
Suzanne v Ginneken
Door Annemiek Bongers
Ik ben jaren geleden lid geworden van Springzaad. Wat mij aantrok is de openheid van Springzaad. Iedereen is welkom, iedereen kan meedoen, kennis wordt gedeeld en waar het nodig is helpt men elkaar. Dat was voor mij, uit het Rotterdamse werkleven waarbij concurrentie altijd aanwezig is, echt wel even wennen.
Een mooi voorbeeld van een Springzaad activiteit is de Zandkastelendag. De datum, de locatie en de activiteit is bepaald en verder is het helemaal vrij. Met elkaar maken we een zandkasteel. Pas vlak voor dat de vloed komt, weten we hoe het zandkasteel eruit ziet. Elk jaar zijn er andere mensen, elk jaar is het kasteel anders.
En dan komt de vloed.
Het eindresultaat is een zandkasteel, dat door de vloed is verdwenen, alles is weg. Maar met elkaar hebben we genoten en een mooie dag gehad.
Maar het verschil tussen Springzaad en mijn leven in Rotterdam blijft. Een mooi voorbeeld is het gesprek dat ik laatst voerde.
A: Ik heb dit weekend een zandkastelendag. Dan gaan we met zijn allen een zandkasteel bouwen.
V; Wat leuk, wie heeft het plan gemaakt?
A: Niemand, we gaan gewoon bouwen.
V: hè wat raar, is er dan een projectleider?
A: Er is geen projectleider, ieder doet waar die zin in heeft
V: En als er iemand dan iets anders gaat doen?
A; nou dan is dat prima, dan zien we wel wat daarop volgt.
En dat is nou werken als Springzaad: Het ontstaat, het groeit op een organische manier. Gelijkwaardig met elkaar omgaan, kennis en materialen delen en iedereen is welkom.
Het is een dag vol zand. Zand om mee te bouwen. Zand om van te genieten.
Opgeladen van een prachtige zandkastelendag, ga ik maandag weer aan het werk.
Een werkdag vol met gesprekken over uurtarieven, inkomsten, verantwoordelijkheden, algemene voorwaarden. Dan moet de opdracht een plan hebben, een projectleider en is er verschil in beloning voor uitvoerenden en specialisten.
En als ik dan halverwege de dag mijn broodtrommel uit mijn tas pak, zie ik op de bodem nog een laagje zand liggen. Wat zit de wereld toch gek in elkaar.
