Stop eens wat grond in je mond

, ,

Auteur: Harrie Kiekebosch Communicatie

Om ons immuunsysteem actief te houden, moeten we het voeden!

De spelmakers + ruimtedenkers van OBB hebben er een zwaarwegend argument bij om veel meer groen in de buitenruimte te creëren: in de grond zitten miljarden bacteriën die ons gezond houden. Bac2nature heeft daar veel kennis over: er is een regelrechte connectie met micro-organismen in de grond en de kwaliteit van ons immuunsysteem.


OBB Spelmakers + Ruimtedenkers is adviesbureau voor bewegen, spelen, sporten en ontmoeten (BOSS) in de openbare ruimte. Want spelen is leuk, sporten gezond en ontmoeten belangrijk. Door veranderend klimaat en teruglopende biodiversiteit is een groene buitenruimte nog veel belangrijker geworden. Je gaat hittestress tegen en je verkleint de overlast van stortbuien. Dankzij de kennis van Marco van Es, Advisor in healthy microbes van Bac2nature is er nóg een argument voor groene buitenruimte bijgekomen: het is ook voor ons immuunsysteem veel beter.

Johan Oost van OBB: “de tijd dat we met pek en veren werden afgevoerd als we een groen schoolplein voorstelden en dat dan ook nog eens voor de hele wijk open wilden stellen, die ligt nu wel achter ons. Als we beleidsmakers kunnen overtuigen dat het ook de gezondheid van het individu en van de samenleving ten goede komt, dan kunnen we echt stappen gaan maken!”

Veel meer kennis over micro-organismen
Van Es: “We hebben de laatste jaren in hoog tempo veel meer ontdekt over het belang van micro-organismen op het functioneren van bijvoorbeeld onze darmen. Vroeger had je een microscoop en Petri-schaaltjes nodig om de wereld van bacteriën te onderzoeken, sinds we op DNA-niveau kunnen kijken, zijn de mogelijkheden voor onderzoek enorm gegroeid. Dat heeft onder andere de kennis opgeleverd dat er een duizelingwekkende verscheidenheid aan micro-organismen op bijvoorbeeld onze huid en in de darmen zit. Ter vergelijk: de wettelijk toegestane soorten bacteriën die we aan ons voedsel toe mogen voegen is daar maar vier procent van.”

Die andere 96 procent moeten we niet negeren, volgens van Es. Vraag is nu: hoe krijgen we die binnen. En het antwoord is helemaal niet ingewikkeld: we moeten meer in contact komen met de natuur, meer in het zand spelen, groene parken in de stad, planten op kantoor en rauwe groente en fruit eten.

Johan Oost van OBB: “Eigenlijk moeten bacteriën een nutsvoorziening worden!”

Van Es: “Doordat we dichter op elkaar zijn gaan wonen kunnen ziekteverwekkers makkelijker worden overgedragen. Dus die anderhalve meter afstand tegen corona helpt! En salmonella moet je ook voorkomen. Je moet hoge concentraties ziekteverwekkers vermijden. Tegen die snelheid van verspreiden helpt hygiëne.
Maar aan de andere kant moet je er ook voor waken niet meer met de natuur in contact te komen. Want daar halen we een belangrijk deel van de bacteriën die we nodig hebben voor ons goed werkende immuunsysteem vandaan.”

Voedsel en leefomgeving
Van Es onderscheidt twee domeinen om dat immuunsysteem via contact met micro-organismen optimaal te ontwikkelen: ons voedsel en onze leefomgeving.
Op gebied van voedsel initieerde Bac2nature onderzoeken met de Universiteit van Maastricht, de Vrij Universiteit en het Louis Bolk instituut naar een positief gezondheidseffect van het eten van verse, rauwe groentes en fruitsoorten die geteeld zijn op een bodem met een rijk microbioom. Vraag één is of gewassen die geteeld zijn op de volle grond een hogere diversiteit aan micro-organismen bevatten dan degene die op substraat zijn geteeld. Vraag twee is in welke mate deze micro-organismen in de dunne darm komen. Deze onderzoeken zouden de opmaat kunnen zijn naar een mogelijk bewijs dat gewassen die zijn geteeld in een hogere biodiversiteit nog meer bijdragen aan onze gezondheid.

Op gebied van de leefomgeving is al heel wat meer onderzoek gedaan. In borstvoeding van vrouwen die in een groene omgeving wonen zit een aanzienlijk hogere diversiteit aan prebiotica dan wanneer de jonge moeder op een grotere afstand van natuur leeft. Als in een callcenter jouw desk dicht bij een groene ademende planten-wand staat kun je dat terugvinden in je immuunsysteem. Met buitenspelen is het niet anders: kinderen die vaak in een meer natuurlijke omgeving spelen, ontwikkelen een beter microbioom.

Weg met rubberen tegels en kunstgras
Daar ligt dus een schone taak voor beleidsmakers. Advies van de spelmakers en ruimtedenkers van OBB: haal die rubberen tegels onder speeltoestellen weg en leg er gewoon valdempend zand onder. Dat breekt de val ook, zand kan niet kapot en is dus ook gezonder!

Madeleine Frelier van OBB: “Voor mijn kinderen zijn de groene plekjes in de stad altijd favoriet!”

Madeleine Frelier van OBB: “Natuur heeft te weinig waarde. Een parkeerplaats gaat voor. Maar meer en meer blijkt dat dus onterecht. We zijn graag in het groen. Groen is een middel tegen hittestress en extreem veel water, gevolgen van de klimaatverandering. Groen is dus ook goed voor ons immuunsysteem! Dat is misschien wel de katalysator in het vergroeningsproces. Laten we speelbosjes aan gaan planten in plaats van groen op te offeren. Voor mijn kinderen zijn de groene plekken in de stad altijd favoriet!”

Johan Oost: “Ook dat kunstgras kan wel weg. En als er ergens iets verhard moet worden, maak er dan ook altijd een kuil bij waar water in komt te staan. Zul je zien dat kinderen met van die rode laarsjes aan juist dáár in gaan spelen! En moestuintjes in het park, zodat de combinatie van groene leefomgeving en gezonde groenten samengaan.”

Marco van Es van Bac2Nature: “Het heeft zeer waarschijnlijk een evolutionaire reden dat kinderen in hun eerste 1000 dagen graag grond in de mond stoppen.”

Kinderen stoppen graag grond in de mond
Voor Marco van Es is de quick win dat beleidsmakers op zijn minst de kennis hebben van het effect van micro-organismen in de grond op de kwaliteit van ons immuunsysteem. “Als je kinderen terugzet in de natuur, stoppen ze automatisch grond in de mond. Wel 20 tot 30 gram per dag! Dat heeft waarschijnlijk een evolutionaire reden. Als dat gezonde grond is, gaat het wel om 1000 miljard bacteriën, 10 duizenden soorten. Die hebben allemaal effect op het functioneren van onze darmen, onze ademhaling, zelfs positief effect op angststoornissen en depressies. Kinderen op een school met een natuurlijk speelplein hebben significant meer soorten bacteriën in hun darmen en zijn daarom gezonder!

In het rijtje rust, regelmaat en reinheid is het dus de hoogste tijd anders om te gaan met reinheid, op weg naar een gezonder immuunsysteem en een gezondere groenere samenleving.”

Marco van Es (Bac2nature) en Madeleine Frelier (OBB Spelmakers + Ruimtedenkers) verzorgen een lezing over dit onderwerp op de Nationale KlimaatExpo in Houten. De expo is op 19 en 20 april. De lezing is op 20 april van 11.45 uur tot 12.10 uur in het Innovatietheater.

Verslag training Drenthe jan 2023 “De kunst van een groen schoolplein”

, ,

Door Agnes Bakker (IVN/ Terra) Foto’s Agnes Bakker en Anno Kuindersma ( Anno2000)

Vorig jaar rond deze tijd maakte ik kennis met Jos van den Akker vanuit mijn werk bij IVN, Instituut voor natuureducatie. Tijdens het gesprek dat ik met Jos en zijn medewerker Agnes had, kwam naar voren dat goede cursussen rondom ecologisch hovenieren, biodiversiteit, aanleg van echte groene schoolpleinen etc. praktisch nooit in het Noorden zijn en dan mensen uit het Noorden dus altijd daarvoor af moeten reizen naar het Westen.  Na dat gesprek dacht ik, dat kan anders!

Ik nam contact op met Springzaad en samen maakten we een plan.

Vanuit IVN was ik toen projectleider van het project “Schoolpleinenrevolutie Drenthe”, waar IVN samen met SportDrenthe en Stichting Kunst & Cultuur het initiatief voor hebben genomen en de Provinciale Staten van de Provincie Drenthe de middelen voor beschikbaar hebben gesteld. 

Ik vond het geven van een cursus aan hoveniers uit Noord Nederland gekoppeld aan schoolpleinen die echt een verrijking voor de school en de omgeving zijn hier heel goed bij aansluiten! De betrokken ambtenaar Mark Ronda vanuit de provincie vond dit ook en maakte hiervoor een potje vrij. Zo konden we de cursus tegen een gereduceerd tarief aanbieden. Dat hier behoefte aan is in Noord-Nederland werd al snel duidelijk, want we kregen erg veel aanmeldingen. We hebben zelfs een stop moeten invoeren. 

Op 9 januari was er een online aftrap en op 27 januari hadden we een vol (27 deelnemers) klaslokaal dat Terra Assen beschikbaar stelde.  Hoveniers, leerkrachten, medewerkers van schoolbesturen, ontwerpers en NME-professionals namen deel aan deze cursus die werd gegeven door de bevlogen Anno Kuindersma . 

Hieronder een aantal reacties na afloop;

* zo fijn om met mensen uit onze eigen regio deel te kunnen nemen aan een cursus van Springzaad. Zo heb ik een beter beeld gekregen van wie hierop actief is en kunnen we elkaar makkelijker vinden. 

* heel veel nieuwe ideeën en inspiratie opgedaan.  

* de combinatie van mensen met kennis van groen en mensen met kennis van pedagogiek heb ik als erg waardevol ervaren.

* de verschillende invalshoeken gedurende deze dag waren zeer nuttig.

* de pleinen bezoeken en dat ook de kinderen er zelf over vertelden, wat het plein ze brengt, hebben mij goede inzichten gegeven voor het ontwerpen van pleinen. 

* ik zal het fijn vinden om elkaar vaker te zien en dat er vaker bijeenkomsten worden georganiseerd met meer verdieping op bepaalde thema’s.  Ik reed gisteren tevreden naar huis. Het is fijn dat wanneer je ergens je tanden in hebt gezet, dat het dan ook een succes wordt! Niet voor mijzelf, maar voor al die kinderen die straks in een groene schoolomgeving verrijkt onderwijs krijgen! Want daar doen we het tenslotte voor, voor hun toekomst. 

Ga mee naar buiten!

,

Speuren naar beestjes

Terwijl ik dit schrijf is het begin maart en valt er natte sneeuw, buiten is het ijzig koud. Hoe anders was het enkele weken geleden, toen ik even in de tuin zat in het warme zonnetje en allerlei diertjes tevoorschijn zag komen. Een dikke hommelkoningin dook luid zoemend een boerenkrokus in om de eerste nectar en stuifmeel te halen. Bij de warme stenen van het stapelmuurtje kropen enkele lieveheersbeestjes en op het dode afgevallen blad krioelde het van de vuurwantsen. 

Maart roert zijn staart, dus die winterse kou duurt vast niet lang. Zodra de zon schijnt, krioelt het weer in de tuin. Laat de kinderen dan ontdekken hoeveel verschillende diertjes daar leven. Hierna wat voorbeelden.    

 Meer

Door de warmte van de zon komen de vuurwantsen tevoorschijn. 

Ontdek het! 

Wat kruipt en vliegt er in je tuin?

Lieveheersbeestjes

Insecten zijn koudbloedig, ze moeten opwarmen voor ze actief kunnen zijn. Vandaar dat je ze ’s winters ook niet ziet en dat ze pas tevoorschijn komen als de temperatuur omhoog gaat. 

Dat geldt dus ook voor het opvallendste kevertje, het lieveheersbeestje. Vroeger zag ik als kind rode lieveheersbeestjes met twee en met zeven stippen. Af en toe kroop er een zwart exemplaar rond en heel soms een geel. Er komen in Nederland wel 60 soorten voor. Veel van deze kevers en hun larven eten bladluizen, maar er zijn ook soorten die planten en schimmels eten. Lieveheersbeestjes houden, dicht op elkaar gepakt, een winterslaap op een beschutte plek. Zodra het warmer wordt komen ze tevoorschijn. Tegenwoordig zie je vaak het Aziatische lieveheersbeestje. Die is ooit ingevoerd om bladluizen te bestrijden in de tuinbouw. Hij is ontsnapt uit de kassen en plant zich in de natuur goed voort, hij eet ook andere dieren dan bladluizen en is een bedreiging voor inheemse soorten. Aziatische lieveheersbeestjes hebben vaak veel stippen, maar er zijn er ook met enkele. Ze komen in allerlei kleuren rood, oranje en zwart voor. Je herkent ze aan een ander halsschild dan de inheemse soorten, je ziet daar een soort zwarte M-vorm, en ze hebben vaak een beetje gedeukte dekschilden.    

Zevenstippelig lieveheersbeestje is wakker uit zijn winterslaap en kruipt hier op een van de eerste planten die bloeien, de winteraconiet. 

Wantsen en mieren

Er zijn meer insecten die je vroeg in het jaar ziet, zoals de vuurwantsen. Grappige beestjes met hun rood/zwarte schild. Wantsen verschillen van kevers, ze hebben een platter lijf en een langgerekte snuit waarmee ze voedsel opzuigen.

Vuurwantsen zie je vaak onderaan de stam op de schors van bomen, ze zitten graag in de warme zon. Ze leven onder andere van sappen uit afgevallen blad en wondsap van bomen. Er komen zo’n 617 soorten wantsen voor in Nederland, ook wantsen die in het water leven zoals het bootsmannetje. 

Ook mieren kruipen uit hun nesten onder de tegels zodra ze de zonnewarmte voelen. In tuinen zie je meestal de kleine zwarte tuinmieren. Mieren leven in kolonies. Alleen de koningin legt eitjes, de werksters zoeken voedsel, bouwen aan het nest en verzorgen de larven.  

Bladluizen zijn hoofdvoedsel van lieveheersbeestjes en hun larven. Mieren ‘houden’ luizen om het zoete vocht dat ze afscheiden op te likken. 

Vlinders en bijen

Citroenvlinders houden een winterslaap in dichte struiken of in de klimop.  

Zodra het zonnetje lekker schijnt en de temperatuur omhoog gaat, is deze opvallende gele vlinder de eerste die je rond ziet fladderen op zoek naar nectar. Die vindt hij vast wel in de eerste voorjaarsbloeiers zoals krokussen, klein hoefblad en speenkruid. Andere vroege vlindersoorten zijn: dagpauwoog, kleine vos en gehakkelde aurelia. Ook deze soorten houden een winterslaap, dus zijn er in de lente als eerste bij. 

De eerste bijen die je ziet zijn meestal dikke hommelkoninginnen net wakker uit hun winterslaap. Hommels kunnen met hun behaarde lijf vrij goed tegen wat lagere temperaturen dan andere wilde bijen en honingbijen. Hommelkoninginnen eten nectar en stuifmeel om op kracht te komen en gaan al spoedig op zoek naar een geschikt plekje om hun nest te bouwen en eieren te leggen. Bijvoorbeeld in een leeg muizenholletje, nestkast, of holte in een boom.  

Een van de vroegste vlinder is wel de citroenvlinder.

Activiteiten voor kinderen

1. Speuren naar diertjes 

Geef kinderen de tijd om rond te speuren en ook om een poosje rustig tussen of bij de planten zitten, dan zie je vaak het meest. Ze kunnen een diertje dat ze goed willen bekijken even in een loeppotje stoppen. Laat ze noteren wat ze allemaal zien, dan kunnen ze later eventueel samen de namen opzoeken via zoekkaarten en/of internet. 

2. Diertjes tekenen of fotograferen

Je ziet meer als je een diertje natekent, zo precies mogelijk. Dat is echt voor iets oudere kinderen. Ze kunnen dan ook fineliners gebruiken. Hebben ze en mobiel, dan kunnen ze ook foto’s maken om die later goed te bestuderen. Jonge kinderen tekenen of schilderen een grote tuin met zoveel mogelijk dieren, ook zelfbedachte.  

3. Filmpjes bekijken

Zie hieronder de website van Schooltv.

Websites

www.schooltv.nl  

Diverse filmpjes voor verschillende leeftijden over lieveheersbeestjes, ook over hun eitjes en larven, en over hommels en bijen en mieren. Ook is er een filmpje ‘De bladpootwants’, en een filmpje ‘De citroenvlinder’. Kijk ook naar uitzendingen van ‘Nieuws uit de natuur’, ‘Klokhuis’  en ‘Huisje Boompje Beestje’.

www.vlinderstichting.nl

Daar vind je informatie over de eerste vlinders die in het voorjaar vliegen. 

Boek

‘Mijn 1000 soorten tuin’ – Vind alles wat in je tuin vliegt, kruipt, loopt, zwemt en groeit. Luc Hoogenstein vertelt in zijn boek over de ruim 1500 soorten planten en dieren die hij gedurende een jaar in zijn kleine stadstuin heeft waargenomen. 

Tekst: Marlies Huijzer

Foto’s: Martin Stevens

#90 Eten uit je tuin

,

door Ity Busstra – Natuurlijk Geïnspireerd

Hoera, het is lente! Als je de natuurlijke tijd volgt, is het vanaf begin maart lente. Vanuit de Keltische natuurreligie vier je de eerste lentedag zelfs al op 1 februari, met het oeroude lichtfeest Imbolc. Ondanks de vrieskou in de nacht is de lente zachtjes binnengeslopen en openen zich heel voorzichtig steeds meer bloem- en bladknoppen. Langzaam raakt de nog koude grond weer bedekt met groen, als eerste zie je de bijna ronde blaadjes van het speenkruid en bloeit als snel daarna de paarse dovenetel. Imbolc betekent ‘In de buik’ en laat zien dat Moeder Aarde in volle verwachting is. De viering staat voor de sluimerende levenskrachten die wakker worden, waar de natuur nog doods en bevroren lijkt, roert zich onder de grond al nieuw leven. 

Imbolc is gewijd aan de godin Brigid, zij is de godin van de vruchtbaarheid, geneeskunst en poëzie, de godin van het vuur en het hart. Ze staat symbool voor de levenskrachten in de Aarde die ze helpt te wekken en is ook sterk verbonden met verloskundigen en net geboren baby’s. Nadat het feest gekerstend is en de godin vervangen werd door Maria wordt in de Katholieke kerk op 2 februari Maria Lichtmis gevierd. Op Maria Lichtmis worden kaarsen gezegend en de mis wordt opgedragen aan de moeders. Het is het laatste lichtfeest dat de donkere tijd afsluit, je merkt het aan het licht dat elke dag toeneemt. 

De viering van het licht met Imbolc of Maria Lichtmis kun je vormgeven met kinderen door een spiraal van kaarsjes of dennentakken op de grond te creëren waar elk kind in het midden zijn eigen kaars aan mag steken. De dag sluit je af met het bakken van pannenkoekjes als symbool van de rijzende zon. Op een plekje in huis waar je de seizoenen tot uitdrukking laat komen plaats je een vaasje met witte bloemen zoals sneeuwklokjes, die met hun kleine klokjes de lente inluiden. Als elke verandering in de natuur binnen wordt uitbeeldt met een seizoenplekje kan die verandering verinnerlijkt worden, zo raakt het leven in het ritme van de natuur verweven in het leven van het kind. Maar buiten gebeurt de echte hechting, met al je zintuigen de natuur ervaren is wat diep raakt en leert dat jij als kind ook natuur bent.

Ook het maken van (drijf)kaarsen uit de resten van de winterlichten en het loslaten daarvan op 02 februari als dank voor het kaarslicht in donkere winterdagen en de begroeting van het terugkerende lentelicht is een oude traditie

Het voorjaar is een heerlijke tijd om met al je zintuigen de zich openende natuur te gaan ervaren. In het begin van de lente bedekken sneeuwklokjes en krokussen het grasveld op landgoederen en in parken, hun bloei wordt overgenomen door narcissen, maagdenpalm, anemoontjes en later in de lente holwortel, daslook en boshyacint. Het is fijn om met de kinderen erop uit te gaan om deze stinsenplanten te bewonderen. Met wat warmer weer kun je de bloemen zelfs ruiken, ze verspreiden een zoete geur. Met elkaar op de knieën om van heel dichtbij de eerste hommels en bijen te zien die zich tegoed doen aan de nectar maakt het compleet. 

Om deze insecten naar je eigen tuin te lokken, is het goed om in de herfst samen met de kinderen bloembollen te poten, losjes in het gras of tussen de vaste planten, een belofte waar kinderen graag aan mee werken. Met deze bloembollen in je tuin is er zelfs al wat te eten in het vroege voorjaar. En ook de wilde planten geven volop vitamines en mineralen om gezond het voorjaar in te gaan. Dat maakt dat het zintuiglijk genieten nog groter wordt dan alleen kijken, ruiken of tasten. 

Eten uit je tuin geeft een grote vreugde, zowel voor kinderen als volwassenen, niets is leuker dan je eigen maaltje bij elkaar te plukken voor in een soep, omelet, kruidenboter, pesto of salade. Als er ruimte is in de tuin voor wilde planten kan er vanaf het begin van de lente geplukt worden van de blaadjes van het speenkruid, dovenetel, brandnetel, zevenblad, paardenbloem en daslook. Ter versiering van een salade of je boterham kun je de eetbare bloemen van dovenetel, forsythia en daslook gebruiken. 

Zo scharrel je samen met de kinderen door het vroege voorjaar naar het volgende jaarfeest, op de dag dat het licht van de dag en de nacht even lang is, de lente-equinox, wordt op 21 maart het Keltische jaarfeest Ostara gevierd. Het licht overwint het donker, hierna merk je dat de avonden steeds langer worden. De energie van de natuur is uitbundig, een enorme groeikracht laat zaden ontkiemen, dieren worden wakker en knoppen openen zich. 

Ostara is gewijd aan de godin Eostre, de godin van de lente, de wederopstanding en vernieuwing, levenskracht en vruchtbaarheid. In haar naam hoor je nog het oosten door, de plek waar de zon elke dag geboren wordt, het is de geboortetijd van nieuw leven. In Ostara klinkt nog de benaming voor het Paasfeest door, in Duitsland is dat Ostern en Engeland Easter. Bij dit lentefeest horen de haas en het ei. De haas is verwant aan de godin en staat symbool voor overvloed en vruchtbaarheid, de eieren die ze brengt laten de onzichtbare levenskracht zien die nog in de dop verscholen ligt, zoals de knoppen en zaden nog in afwachting zijn van de zonnewarmte. 

Het is een mooie verbeelding voor het symbolisch activeren van de levenskracht om eieren te beschilderen met de kinderen met natuurlijke verfstoffen uit de natuur of met afdrukken van planten erop. Ook het zaad dat gaat ontkiemen geeft aanleiding tot een mini-tuintje in een bak in huis waarin de groeikracht van de natuur tot uiting komt. Samen met een paar voorjaarstakken op de vaas luid je met de kinderen de lente in en verbind je hen met de natuurlijke cyclus, die niet alleen om hen heen aanwezig is, maar ook in henzelf leeft. Immers, de natuur, dat ben jij.

Ity Busstra – Natuurlijk Geïnspireerd

#90 Uit het bestuur – LENTEEEE!

, ,

Een maartse bui die de wereld voor even helemaal wit maakt, een straffe noordwester en dan weer de zon, die al aardig fel en krachtig is en al dat wit snel doet wegsmelten.  

De krokussen houden zich goed onder het geweld van de ‘maartse staart’. Ze malen niet om zo’n koude dag of witte deken. Als de zon maar even schijnt, staan hun bloemen al snel weer wijd open, in afwachting van een bezoekje.

Voor onszelf is zo’n laatste stuip van koning winter bij uitstek geschikt om binnen nog wat achterstallige klussen op te pakken, om iets af te maken of in gang te zetten en daarna in de pauze lekker een frisse neus te halen. Eén ding is zeker, de lente komt eraan!

Met enige regelmaat ontvang je van Springzaad een Nieuwsflits in je mailbox, waarin we allerlei activiteiten aankondigen, een oproep doen of anders iets met je willen delen. Die Nieuwsflitsen worden goed gelezen, zoals we aan de reacties en response merken.

De training ‘Vergroening van de schoolomgeving’ begin dit jaar in Assen (samen met de IVN) liep binnen een mum van tijd vol. Een verslag van Agnes over deze succesvolle training, lees je verderop in deze Nieuwsbrief.

Andere zaken hebben we niet rondgestuurd maar zijn uiteraard te lezen voor wie dit interessant vindt. Het jaarverslag en de cijfers over 2022 bijvoorbeeld staan op onze website.

Hier staat ook onze jaaragenda en de data van activiteiten. We noemen alleen even de 2e excursie naar Freiburg in mei 2023 en de Zandkastelendag.

Het bestuur is bezig met een eerste online café. Dit is met name bedoeld om elkaar als partners te ontmoeten, en kennis en ervaring uit te wisselen aan de hand van een thema. 

We willen eens met elkaar (door)praten over de waarde van losse spelmaterialen op een speelplek / schoolplein. Over of over zoiets als schaduwwerking en gevelbeplanting.

We starten met een groen onderwerp namelijk ‘Klimaatadaptief groen’: verticale vergroening van een gymzaal of schoolgebouw, daar waar weinig ruimte is bijvoorbeeld en geen voetjes komen, beplanting op het gebouw (groendak), schaduwwerking van beplanting.

We merken dat leerkrachten behoefte hebben aan kennis en ondersteuning bij het gebruik van een groene speel-leeromgeving. Wat kun je zoal met zo’n buitenruimte? Hoe gebruik je het behalve tijdens de pauzes ook nog eens handig voor je lessen? 

Op de Springzaad-website vind je veel informatie, maar kijk voor inspiratie en ideeën ook eens op de website: www.onsgroeneschoolplein.nl  

In deze nieuwsbrief lees je over kleine beestjes en andere activiteiten om met kinderen te doen.

Zo weven jong en oud samen een web van verwondering, rondom alles wat daar leeft zodat de kinderen deze diertjes (en jijzelf als ouder, begeleider of leerkracht ook!) beter leert kennen. 

Veel inspiratie toegewenst!