door Ity Busstra – Natuurlijk Geïnspireerd
Hoera, het is lente! Als je de natuurlijke tijd volgt, is het vanaf begin maart lente. Vanuit de Keltische natuurreligie vier je de eerste lentedag zelfs al op 1 februari, met het oeroude lichtfeest Imbolc. Ondanks de vrieskou in de nacht is de lente zachtjes binnengeslopen en openen zich heel voorzichtig steeds meer bloem- en bladknoppen. Langzaam raakt de nog koude grond weer bedekt met groen, als eerste zie je de bijna ronde blaadjes van het speenkruid en bloeit als snel daarna de paarse dovenetel. Imbolc betekent ‘In de buik’ en laat zien dat Moeder Aarde in volle verwachting is. De viering staat voor de sluimerende levenskrachten die wakker worden, waar de natuur nog doods en bevroren lijkt, roert zich onder de grond al nieuw leven.
Imbolc is gewijd aan de godin Brigid, zij is de godin van de vruchtbaarheid, geneeskunst en poëzie, de godin van het vuur en het hart. Ze staat symbool voor de levenskrachten in de Aarde die ze helpt te wekken en is ook sterk verbonden met verloskundigen en net geboren baby’s. Nadat het feest gekerstend is en de godin vervangen werd door Maria wordt in de Katholieke kerk op 2 februari Maria Lichtmis gevierd. Op Maria Lichtmis worden kaarsen gezegend en de mis wordt opgedragen aan de moeders. Het is het laatste lichtfeest dat de donkere tijd afsluit, je merkt het aan het licht dat elke dag toeneemt.
De viering van het licht met Imbolc of Maria Lichtmis kun je vormgeven met kinderen door een spiraal van kaarsjes of dennentakken op de grond te creëren waar elk kind in het midden zijn eigen kaars aan mag steken. De dag sluit je af met het bakken van pannenkoekjes als symbool van de rijzende zon. Op een plekje in huis waar je de seizoenen tot uitdrukking laat komen plaats je een vaasje met witte bloemen zoals sneeuwklokjes, die met hun kleine klokjes de lente inluiden. Als elke verandering in de natuur binnen wordt uitbeeldt met een seizoenplekje kan die verandering verinnerlijkt worden, zo raakt het leven in het ritme van de natuur verweven in het leven van het kind. Maar buiten gebeurt de echte hechting, met al je zintuigen de natuur ervaren is wat diep raakt en leert dat jij als kind ook natuur bent.
Het voorjaar is een heerlijke tijd om met al je zintuigen de zich openende natuur te gaan ervaren. In het begin van de lente bedekken sneeuwklokjes en krokussen het grasveld op landgoederen en in parken, hun bloei wordt overgenomen door narcissen, maagdenpalm, anemoontjes en later in de lente holwortel, daslook en boshyacint. Het is fijn om met de kinderen erop uit te gaan om deze stinsenplanten te bewonderen. Met wat warmer weer kun je de bloemen zelfs ruiken, ze verspreiden een zoete geur. Met elkaar op de knieën om van heel dichtbij de eerste hommels en bijen te zien die zich tegoed doen aan de nectar maakt het compleet.
Om deze insecten naar je eigen tuin te lokken, is het goed om in de herfst samen met de kinderen bloembollen te poten, losjes in het gras of tussen de vaste planten, een belofte waar kinderen graag aan mee werken. Met deze bloembollen in je tuin is er zelfs al wat te eten in het vroege voorjaar. En ook de wilde planten geven volop vitamines en mineralen om gezond het voorjaar in te gaan. Dat maakt dat het zintuiglijk genieten nog groter wordt dan alleen kijken, ruiken of tasten.
Eten uit je tuin geeft een grote vreugde, zowel voor kinderen als volwassenen, niets is leuker dan je eigen maaltje bij elkaar te plukken voor in een soep, omelet, kruidenboter, pesto of salade. Als er ruimte is in de tuin voor wilde planten kan er vanaf het begin van de lente geplukt worden van de blaadjes van het speenkruid, dovenetel, brandnetel, zevenblad, paardenbloem en daslook. Ter versiering van een salade of je boterham kun je de eetbare bloemen van dovenetel, forsythia en daslook gebruiken.
Zo scharrel je samen met de kinderen door het vroege voorjaar naar het volgende jaarfeest, op de dag dat het licht van de dag en de nacht even lang is, de lente-equinox, wordt op 21 maart het Keltische jaarfeest Ostara gevierd. Het licht overwint het donker, hierna merk je dat de avonden steeds langer worden. De energie van de natuur is uitbundig, een enorme groeikracht laat zaden ontkiemen, dieren worden wakker en knoppen openen zich.
Ostara is gewijd aan de godin Eostre, de godin van de lente, de wederopstanding en vernieuwing, levenskracht en vruchtbaarheid. In haar naam hoor je nog het oosten door, de plek waar de zon elke dag geboren wordt, het is de geboortetijd van nieuw leven. In Ostara klinkt nog de benaming voor het Paasfeest door, in Duitsland is dat Ostern en Engeland Easter. Bij dit lentefeest horen de haas en het ei. De haas is verwant aan de godin en staat symbool voor overvloed en vruchtbaarheid, de eieren die ze brengt laten de onzichtbare levenskracht zien die nog in de dop verscholen ligt, zoals de knoppen en zaden nog in afwachting zijn van de zonnewarmte.
Het is een mooie verbeelding voor het symbolisch activeren van de levenskracht om eieren te beschilderen met de kinderen met natuurlijke verfstoffen uit de natuur of met afdrukken van planten erop. Ook het zaad dat gaat ontkiemen geeft aanleiding tot een mini-tuintje in een bak in huis waarin de groeikracht van de natuur tot uiting komt. Samen met een paar voorjaarstakken op de vaas luid je met de kinderen de lente in en verbind je hen met de natuurlijke cyclus, die niet alleen om hen heen aanwezig is, maar ook in henzelf leeft. Immers, de natuur, dat ben jij.
Ity Busstra – Natuurlijk Geïnspireerd
