Tekst: Jeanette van der Meulen

Wat een prachtige zomer! Verrijkt en gevoed door nieuwe horizonnen keren wij ons weer tot de wekelijkse structuur van school en werk. We richten ons op de herfst, de vrucht van afgelopen jaar en dus op het nieuwe Springzaadseizoen van 2022-2023. 

De nieuwe horizon die ik meenam komt uit Noorwegen. Een krachtig land dat haar eigen koers vaart, structurele keuzes maakt dwars door politieke termijnen en generaties heen. Een land waar de continue factor in elke vezel voelbaar is, waar bestaanszekerheid vorm krijgt in gras op elk dak en een sauna in elk huis waarvan de warmte hergebruikt wordt om de andere vertrekken te verwarmen. Kortom energie als basisvoorziening. Wij waren in Jotunheimen, thuisland van de reuzen! Volgens mijn kleinkinderen “het land van de stenen en… het land zonder hekken”.

Mijn kleinzoon van 14 jaar klom als een geit de bergen op, mijn kleindochter van 11 jaar – regelmatig in haar weerstand – huppelde vrolijk omhoog als zij de knop wist om te zetten. De jongste van anderhalf had al vanaf stap ‘één de kern van de habitat te pakken met structureel in beide handjes een steen. En voor mijzelf? Ik voelde weer hoe de relatie met de natuur hoort te zijn, wat een overweldigende heerlijkheid! De koeien, schapen en geiten lopen vrij rond in het dorp en het geklingel van hun bel in de ijle lucht werkte helend en inspireerde op het diepste niveau. 

Terug in Nederland kon het contrast niet groter zijn… de “bittere” vrucht van het afgelopen jaar. Opnieuw overvallen door de realiteit, blijkt energie een luxe te zijn die volledig afhankelijk is van de markt. Blijkbaar hangen wij aan het verkeerde infuus, vertrouwen & basisvoorzieningen zijn verworden tot producten. Onzekerheid en verwarring worden omsluierd met de woorden “vrije keus” en “eigen verantwoording”. De afwezigheid van toekomstbestendige structuren voelt oneerlijk  en asociaal. Wat is onze beschaving en wat zijn eigenlijk de waarden die wij voor ons land overeind willen houden? Of drijven wij, bij wijze van spreken, af naar een status van “asielzoeker in eigen land?”

Alles verandert maar hoe veranderen wij mee? Vanuit automatisme grijpen wij naar snelle oplossingen maar vaak blijkt dit een zoveelste blok op een toch al scheve toren te zijn. Dus eerst een paar stappen terug en even helemaal wat anders om ruimte te maken voor ons vrije denken. Luister maar  naar de soft power van de inheemse volken. Poortwachters vanuit ancient skills & diepe verbondenheid met de natuur. A.W. Schaef verzamelde deze “traditionele wijsheden voor de westerse mens”. 

 “Het Okanaga- woord voor “onszelf “ is –sqilw-  wat letterlijk vertaald betekent “ de droom in de spiraal”. Wij gaan ervan uit dat onze individuele levens de voorzetting van menselijke dromen zijn. Wij weten dat onze levens de werktuigen zijn van de uitgestrekte menselijke dromende geest, die zich ook in de toekomst voortzet”. 

De droom in de spiraal, hebben wij hier wel een woord voor? Ik denk het niet. Wel kunnen wij het omschrijven met een voor ons bekende term: “dat wat was- is- komen gaat”, ofwel dat wat de eeuwigheid altijd in de ogen kan blijven kijken. Toekomstbestendige woorden -majesteitelijk eenvoudig- voor een gemeenschappelijke droom, die politiek en generatie bestendig is.  

“Als je voor de Schepper werkt,  ga je terug naar de natuur … je werkt in Zijn tijd! Ons idee van tijd is heel anders maar de natuur werkt wel in Zijn tijd”. 

Natuur en spiritualiteit vormen van nature één geheel en de natuur weet als geen ander hoe zij voor continuïteit naar de toekomst kan zorgen.

“Als krijger ben je bereid alles op te offeren, behalve je waarheid, je eigen manier van zijn. Je komt tot het uiterste op voor de overtuiging om iets met je leven te doen wat ertoe doet”.  

Oude vormen zijn niet langer houdbaar en het lijkt erop dat wij met de consequenties van een op hol geslagen markt zitten. Waarvoor zou jij willen opkomen? Dit klinkt bijna ouderwets maar is mijns inziens hopeloos actueel.  

“De liefde voor bezittingen is een ziekte die onder hen heerst!” 

De veranderingen – hoe hard ze ook zijn- gaan de problemen van dit moment echt oplossen.  Heemvolkeren zijn als een levend archief/ zadenbank voor een samenleving waar omstandigheden veranderen maar “de droom in de spiraal” altijd hetzelfde is gebleven.  

Denk eens mee met mij, welke waarden zijn jou heilig, blijven overeind tot je de laatste ademtocht uitblaast? 

Wat mij raakt en ontroert in de wijsheden van heemvolkeren is het  diepgaande geloof in persoonlijke verhalen. Geen theorie maar de kracht van het eigen verhaal centraal. Algemene waarheden bestaan immers niet of zijn krachteloos. Juist op expeditie en onderzoek zijn, beproefde en doorleefde eigen verhalen, de energie waarop de motor draait. Uitwisselen, delen, nieuwe of ( oude?) waarden opsnorren en doorgeven. Zo zoeken wij ons een weg terug naar respect en beschaving, kunnen weer betrouwbaar worden naar onszelf, elkaar en toekomstige generaties.