NB#78 Een glimpje van de zandkastelendag 2020

,


Volgens goede traditie kon iedereen naar hartenlust mee scheppen en uitwaaien tot de hoge golven van de aanstormende vloed eerst de bijgebouwen en later ook het hoofdkasteel deden verzinken… Genietend van de Babylonische bouwplaats is het idee geboren deze ondertussen traditionele Springzaadactiviteit volgend jaar groter op te zetten en te proberen, meer kinderen mee te laten doen. Heb je een groep kinderen, die je mee zou willen laten doen, laat ons dat weten, dan kunnen we t.z.t .contact met jullie opnemen. Naar verwachting staat het getij gunstig op 18/19 september 2021.

NB#78 Uitnodiging Jaarlijkse bijeenkomsten Regioconsulenten & Partners

,

Save the Date:

Springzaad Regiodag 26 / 30 oktober en

Partnerdag 07 / 11 december 2020

Voor de beide jaarlijkse Springzaad netwerkontmoetingen met de regioconsulenten en de partners hebben we naar een vorm gezocht, die tegemoet komt aan de actuele coronamaatregelen. (Let op: aangepast op 13 oktober jl)

Beide bijeenkomsten zullen bestaan uit een digitaal gedeelte en een wandelbijeenkomst. Tijdens de digitale bijeenkomst willen we het afgelopen Springzaadjaar en de plannen voor 2021 met elkaar bespreken. Op de wandelbijeenkomst een paar dagen later dan de resultaten in groepjes verder bespreken en de resultaten verdiepen. 

Uitgenodigd zijn we hiervoor naar Deventer, waar we ook een nieuwe struinapp voor de IJsselse uiterwaarden zullen leren kennen en natuurspeelplaats de Woeste Willem aan de IJssel bezoeken.

Nadere informatie na aanmelding.

Regiodag voor alle Springzaad regioconsulenten:

Digitale bijeenkomst: ma 26 oktober 2020, 16 -17.30 uur.

Wandelbijeenkomst: vr 30 oktober 2020 in Deventer. AFGELAST!

Partnerdag voor alle partners van Springzaad:

Digitale bijeenkomst: ma 07 december 2020, 16 -17.30 uur.

Wandelbijeenkomst: vr 11 december 2020 in Deventer. Voorlopig de datum vrij houden.

  • Mensen, die zowel regioconsulent als partner zijn kunnen aan beide ontmoetingen deel nemen of één van de twee kiezen.

  • Je kunt ook alleen aan het digitale of het wandelgedeelte deelnemen, van het andere gedeelte zul je dan een verslag ontvangen.

Voor deelname aan de REGIODAG en/of PARTNERDAG meld je aan via de link in de nieuwsbrief.

Natuurspeelplek Woeste Willem in Deventer

NB#78 Scheurkalender ‘Natuurlijk Geïnspireerd 2021’

,

In het verleden voelden mensen zich een onderdeel van de natuur, ze leefden in het ritme van het jaar en hadden kennis van de krachten van de natuur. Ze leefden vanuit het besef dat alles energie is, levend en bezield. De scheurkalender ‘Natuurlijk Geïnspireerd 2021’ is vanuit dit gegeven geïnspireerd op de wijsheid en symboliek van aloude natuurvolkeren van onze wereld; Grieks/Romeinse, Germaanse en Keltische gebruiken naast Boeddhistisch en Sjamanistisch gedachtengoed en Europese folklore.

De scheurkalender beslaat de 365 dagen van het jaar 2021, gezien vanuit de natuurlijke cyclus van de seizoenen en een diepe verbinding met de natuur. Het is gevuld met quotes, creatieve oefeningen, informatieve teksten over eetbare planten en historie, inzichten over het pad dat we met elkaar gaan en beschrijvingen van het natuurlijk leven. 

Het hele jaar is ingedeeld volgens een vast patroon, net zoals alles wat in de kosmos geschapen is uit patronen bestaat. Elke week heeft zijn eigen ritme en elk seizoen wordt in het licht gezet. Het is een uitnodiging om mee te deinen op het ritme van de seizoenen, met de natuur als spiegel, symbool, heler en genezer. 

Een jaar lang meelopen op een pad van stilte en creatie, in aandacht en verbinding met de natuur. Het jaar rond een schakel tussen oude wijsheden en inzichten van zingeving en rust, waarbij de eigen binnen-natuur gespiegeld wordt aan de natuur om ons heen. Een jaar rond een vriendelijk meebewegende bron van aandacht voor jezelf en de ons omringende natuur.

De scheurkalender is geschreven door Ity Busstra-te Velde, tuinvrouw en natuurschrijfster. Ze schrijft en creëert het liefst buiten in haar natuurtuin of in een natuurgebied, waar de bomen en planten de verbinding vormen met haar binnen-natuur. Al wandelend en reizend in de natuur krijgt ze inspiratie, dat zich vertaalt in teksten, creatieve workshops en vormgeving van natuurrijke speelplekken. 

Eerder kwam haar boek ‘Kaboutersoep en wonderblaadjes, een zintuiglijk buitenavontuur voor baby’s, peuters en kleuters’ uit, een inspirerend boek met ervaringen uit de ontdektuin De kleine tuinman.
De kalender is te bestellen via de webshop van www.natuurlijk-geinspireerd.nl  of mail: ity@dekleinetuinman.nl

NB#78 Het jonge kind – Sterk geworteld in de tuin

,

De eerste verbinding met het natuurlijk leven wordt voor menig kind gelegd in de tuin. De groene tuin geeft het kind zijn dagelijkse portie waardevolle natuurervaringen mee, die het in zijn eigen tempo mag ervaren; eerst liggend vanuit een veilig beschut plekje, daarna kruipend en scharrelend de natuurlijke wereld verkennen, om als het opgroeit klauterend en spelenderwijs verder te ontdekken wat de natuur te bieden heeft. 

Door de tuin niet te zien als afgebakend gebied met een uitgedacht plan, maar meer als een plek waar de ontmoeting centraal staat tussen plant, dier en mens, geef je het kind de mogelijkheid zich dieper te verbinden met de natuur en haar wetten. Daarom is het zo belangrijk om in de tuin ruimte te maken voor beleving door kruiden aan te planten die geuren en planten met bloemen waar insecten op af komen, om materialen te gebruiken die natuurlijk zijn en water en een vruchtboompje te plaatsen waar vogels op af komen. Met dit alles bied je het kind een rijke omgeving waar het zich ten diepste mee kan verbinden.

Deze directe natuurlijke omgeving geeft een kind wortels en voert het mee op het aloude ritme van ons bestaan. In de tuin kan ruimte worden gegeven aan expressie, rust aan het hoofd en beweging aan het lichaam. Met eetbaar groen is het een plek waar elk kind letterlijk en figuurlijk gevoed wordt op een eeuwenoude verbonden wijze. Zo geeft een tuin voeding aan lichaam en ziel.

De tuin kan dan een plek zijn waar de ziel van het kind aangeraakt wordt, geraakt wordt op een dieper niveau dan het zichtbare en waar het zich in herkent. Er kan een wezenlijk contact ontstaan tussen plant, dier en kind. De tuin als plek waar de ziel der dingen ontdekt kan worden, waar verbinding mogelijk is, waar een diepe liefde voor natuur door gegeven kan worden of gevoeld kan worden, is een rijke leeromgeving die je elk kind gunt. 

Meer inspiratie voor een natuurrijke tuin voor jonge kinderen vind je in het boek ‘Kaboutersoep en wonderblaadjes, zintuiglijke buitenavonturen voor baby’s, peuters en kleuters’.

Te koop via de webshop van www.natuurlijk-geinspireerd.nl

Ity Busstra, ity@dekleinetuinman.nl

NB#78 Ga mee naar buiten! ZADEN

,

Dit artikel is bedoeld voor iedereen die met kinderen naar buiten gaat om samen van alles te ontdekken in de natuur.

Ontdek het! 

Zaden reizen met je mee!

Voortplanting

Vorming van zaad

Bij de meeste planten groeien de jonge planten uit zaden. Die ontstaan als een bloem wordt bevrucht, dus als er stuifmeel op een stamper terecht komt. Dat gebeurt als de wind stuifmeel meevoert en ook als een insect, zoals een bij, nectar haalt in bloemen. Die bij heeft stuifmeel van andere bloemen op haar haren. Terwijl zij de bloem induikt, komen er stuifmeelkorrels op de stamper terecht. Onderin de stamper, in het vruchtbeginsel, zitten eicellen. Die worden bevrucht door de stuifmeelkorrels. Iedere bevruchte eicel groeit uit tot een zaadje. Bij een aantal planten groeit het vruchtbeginsel uit tot een vrucht waarin de zaden zitten. Denk maar aan rozenbottels, appels en peren. Andere planten vormen zaaddozen, waarin de zaden rijpen zoals erwten, klaprozen en koekoeksbloemen. 

Maak maar eens een rozenbottel open, die zit vol zaden.
Zie je de zaadjes in de zaaddoos van deze koekoeksbloem?

Verspreiding

Planten gebruiken allerlei manieren om hun zaden te verspreiden. De bekendste manier is wel die van paardenbloemen en distels. De pluisjes worden als parachuutjes meegenomen door de wind. Minder ver komen de zwaardere zaden van esdoorns. Deze helikoptertjes dwarrelen omlaag, maar kunnen nog wel enkele meters bij de boom vandaan zweven. Zodat ze straks voldoende zonlicht krijgen bij het kiemen. Springzaad heeft zaaddozen die bij aanraking open klappen waardoor de zaden worden weggeschoten. 

Er zijn ook zaden met haakjes. Neem kleefkruid, een plant die in veel bermen en langs tuinen groeit. Kinderen gooien die plant wel naar elkaar omdat hij zo leuk aan je kleren en haren blijft kleven. Bekijk je kleefkruid van dichtbij, dan zie je kleine haakjes over de hele plant verspreid. Ook de bolletjes, de vruchtjes, hebben van die haakjes. Er zijn meer zaden die dat hebben. Deze tactiek is bedoeld om aan de haren en veren van zoogdieren en vogels te blijven haken. De zaden van de klis en de kaardenbol zijn daar ook goede voorbeelden van.

Vruchten en bessen worden gegeten door dieren zoals vogels, vossen en dassen. Die poepen de onverteerbare zaden later weer uit. Op deze manier verspreiden de zaden zich en krijgen ze meteen wat mest mee. 

De zaden van de akkerdistel zitten vast aan parachuutjes, zo vliegen ze weg op de wind.
Zaden vastgehaakt in de haren van een pony.

Kiemen en opkweken

Het is erg leuk om samen met kinderen verschillende zaden te verzamelen en op te kweken tot planten. Doe iedere soort in een apart zakje en schrijf de naam van de plant erop. Vermeng potgrond met zand en stop die in potjes. Strooi wat zaden op de grond en doe er een dun laagje zand overheen. Maak de grond goed vochtig en bind een plastic zak om iedere pot. Zodra je de eerste kiemblaadjes ziet, haal je de plastic zak eraf. Zorg dat de kiemplantjes niet uitdrogen. Handig om op ieder pot een kaartje met de naam van de plant te plakken. Worden de plantjes groter, dan kun je iedere plant in een aparte pot zetten, in een grotere bak of in de tuin.

Kiemplantjes van de beuk.

Activiteiten voor kinderen

1. Observeren 

Kijk naar verschillende planten en dan speciaal naar hun zaden. Zie je de zaden zo zitten of zijn ze verstopt in een zaaddoos of een vrucht? Kun je ontdekken hoe die zaden worden verspreid? Bekijk kleine zaden door een vergrootglas, dan zie je nog beter de verschillende vormen en kleuren. 

2. Zaden verzamelen

 Verzamel zaden van planten die je wilt opkweken. Je kunt ook een zaden verzameling maken. Plak verschillende zaden op en schrijf bij ieder zaad de naam van de plant.

3. Kiemen en opkweken

Het is de uitdaging om de zaden helemaal te laten uitgroeien tot bloeiende planten. Kijk in de tekst hoe je dat aanpakt.

4.  Filmpjes

Bekijk filmpjes over de voortplanting van planten en over zaden via Schooltv en/of YouTube.

Websites

www.schooltv.nl

Filmpjes: Verspreiding van zaden – Nieuws uit de natuur, Kiemen – zaden kunnen kiemen, Hoe groeien uien? Het hele groeiproces van zaadje tot ui, Hoe groeit een paardenbloem?

Tekst: Marlies Huijzer

Foto’s: Martin Stevens