Steeds vaker hoor je de term regenwaterafkoppeling vallen en ook steeds meer scholen nemen het initiatief om regenwater van het dak af te koppelen van het riool.

Maar waarom zou u het ook moeten doen en hoe werkt het dan?

“Bezint eer ge begint… vraag altijd een expert om mee te denken!”

Waarom afkoppelen?

• Verhoging biodiversiteit
• Ontlasting van het gehele waterbergingssysteem
• Educatieve waarde van het schoolplein verhogend
• Speelwaarde van een plein wordt verhoogd
• Tegengaan gaan verdroging & inklinking

Biodiversiteit

Afkoppeling van regenwater kan voor een verhoogde biodiversiteit zorgen. De plek waar het afgekoppelde regenwater verzamelt wordt, meestal een wadi met een goed ontwikkelde en gevarieerde vegetatie. Met name in jaren met weinig neerslag komt het afgekoppelde dakwater ten goede aan de vegetatie. Er ontstaat dus meer variatie in biotopen, in begroeiing en dus ook een gevarieerd aanbod voor de fauna.

Ontlasting waterbergingssysteem.

Ontlasting van het waterbergingssysteem en dan met name het rioolstelsel is een andere beweegreden en wordt vaak gesubsidieerd door gemeenten. Gemeenten hoeven dan namelijk het riool niet uit te breiden en ook is het rendement van de waterzuiveringsinstallaties hoger. Daarnaast vangt de bodem heel veel water op en laat dit ook langzamer los waardoor er minder kans is op wateroverlast.  

Verhoging educatieve waarde

Educatieve waarde verhoging komt door ten eerste een hogere biodiversiteit. Er is dus qua flora en fauna meer te zien en te ontdekken. Ook kan er uitgelegd worden wat regenwater precies is en regenwater eerst nog prima opgeslagen kan worden voor dat het infiltreert of het riool in gaat. 

Speelwaarde

De speelwaarde wordt ook verhoogd door het afkoppelen van dakwater. De wadi’s worden leuke plekjes waar kinderen water en modder kunnen spelen. Dit kan soms onpraktisch zijn maar voor alle uitdagingen zijn oplossingen!

Verdroging & inklinking

Doormiddel van afkoppelen van dakwater komt het water niet direct in het riool terecht maar in de bodem. Dit zorgt er voor dat de bodem niet verdroogd aangezien de grondwaterstand op een beter niveau blijft in droge periodes. Vooral op de hogere zandgronden is verdroging een groot probleem. Maar ook kan waterafkoppeling inklinking voorkomen wat een groot probleem is in de westelijke veengebieden van ons land.

Hoe werkt het afkoppelen?

Afkoppelen is niet zomaar gedaan. Er zijn een aantal aspecten waarmee rekening gehouden moet worden voordat er afgekoppeld wordt.

De meest ideale situatie is het integraal aanpakken van regenwaterafkoppeling in het ontwerp van een groen schoolterrein. Dit geeft op een latere momenten minder tot geen problemen. 

Belangrijk als eerste stap is het onderzoeken welke grondsoort er ter plekke aanwezig is. Water infiltreert veel beter in zandgrond  dan in een kleibodem.  

Ook is het belangrijk dat er voldoende ruimte beschikbaar is. Het duurt namelijk een tijd voordat water geïnfiltreerd is en u wilt natuurlijk geen schoolplein dat overstroomt omdat er niet genoeg ruimte is voor water om te infiltreren. 

Daarnaast moet de keuze gemaakt worden of er bovengronds, ondergronds of op beide manieren afgekoppeld wordt. Alle manieren hebben eigen mogelijkheden en onmogelijkheden.

Regenwaterafvoeren zijn er in verschillende maten en op allerlei manieren. Er kan namelijk buiten het gebouw een regenwaterafvoer zijn, maar de afvoer kan ook binnen in het pand zitten.

Als de afvoer binnen in het pand zit dan moet u eerst de juiste leidingen zien te vinden., Als deze niet op bouwtekeningen staan aangegeven zult  u ze moeten zoeken in het pand.

Als de afvoer buiten het pand zit, kunt u gemakkelijk de afvoerbuis afkoppelen. Dit doet u door het afzagen van de buis en deze het schoolterrein op te geleiden. Zie de verschillende afbeeldingen hieronder voor allerlei mogelijkheden en uitvoeringen.

Verschillende manieren voor infiltratie

Om water te laten infiltreren zijn er verschillende mogelijkheden. Zo kunt gebruik maken van:

• Infiltratiekratten/boxen
• Infiltratieputten (ook wel grindputten genoemd)
• Wadi’s
• Beplanting (plantenwortels nemen water op en zorgen zo voor een verbeterde infiltratie)

Afsluitend

Uiteindelijk wordt door het afkoppelen van het meestal grote oppervlak van een schoolterrein en schooldak het lokale riool behoorlijk ontlast. Daarnaast wordt de belevingswaarde- en de educatieve waarde van het schoolterrein verhoogd. Ook de biodiversiteit heeft er enorm profijt van. Bovendien worden verdroging en inklinking van de bodem tegengaan.

Kortom het kost even wat werk maar daarna krijgt niet alleen de school maar ook de buurt en de regio er heel veel voor terug!

Tip!

Belangrijk is om te realiseren dat afkoppeling niet zomaar gedaan is. Als u wilt afkoppelen,  werk dan samen met een hovenier met verstand van zaken. Handig is ook om het via een integrale benadering aan te pakken. Als u erover nadenkt  om het schoolplein te vergroenen en ook wilt afkoppelen, pak het dan samen in een keer op en geef het ook aan voor dat het ontwerp gestart wordt. Dan kan er  namelijk in de ontwerpfase goed nagedacht worden over een combinatie van beide aspecten. 

Auteur:

Jurek Minderman met ondersteuning van Anno Kuindersma

Sigrun Lobst heeft meerdere foto’s aangeleverd.