Stap 5 – Aanleg

Onze school had maar een heel klein budget voor het nieuwe schoolplein. Een belangrijke tip is kijken wat het plein aan mogelijkheden heeft en uitgaan van wat er al is. Materialen hergebruiken als het kan. Kijken wat je lokaal kunt krijgen van bedrijven en via sponsoring. Wij organiseerden werkdagen voor ouders en buurtbewoners. Dat was niet alleen hard werken, maar ook heel gezellig. Veel ouders hebben elkaar beter leren kennen.

Marjan Deurloo, ouder Vrije School Valentijn

Coördinatie

Hoe groter de omvang en ambities van het project, hoe meer werk er verzet dient te worden. In de meeste gevallen zal het logisch zijn om de aanleg van het groene schoolplein uit te besteden aan een gespecialiseerd bedrijf. Dit is echter bijna altijd de grootse kostenpost. Om kosten te sparen kun je overwegen om de aanleg in fases te doen, om er ouders bij te betrekken en/of de kinderen ook een rol te laten spelen.

Acties:

• Zorg voor goede communicatie naar alle partijen.
• Genereer aandacht bij media en verantwoordelijken in de politiek.
• Zorg voor vakbekwame begeleiding voor het zware werk (grondverzet, grote stenen, bomen plaatsen).
• Betrek ook kinderen bij de uitvoering.
• Organiseer de benodigde materialen goed.
• Zorg voor voldoende medewerkers. Het succesvolst is een mix van deskundigen, betrokken medewerkers en gemotiveerde vrijwilligers.

Uitdaging en veiligheid

Als variant op no cure, no pay zeggen de Engelsen het zo mooi: no risc, no play. Risico’s horen bij het leven en alleen door oefening leren kinderen risico’s inschatten en gevaren te omzeilen.

De wereld waarin kinderen opgroeien is zonder meer vol gevaren. Het water van grachten, singels en kanalen, vaak zonder enige vorm van afscheiding, betekent gevaar. Het verkeer is de belangrijkste doodsoorzaak. Kinderen vanwege die gevaren binnenhouden, is zeker geen goede oplossing. Binnen gebeuren nog meer ongelukken dan buiten en uitsluitend voor het scherm hangen, levert gauw overgewicht, concentratie- en contactstoornissen op.

Meer hierover lezen?

• Brochure “Geen leven zonder risico’s”
• Playing Outdoors, Helen Tovey, Open University Press, New York, USA, 2007. In 2011 verscheen de Nederlandse vertaling van dit boek: Laat ze buiten spelen, pleidooi voor gezonde risico’s. ISBN 978-90-441-2793-5

Goed ingerichte plekken bij scholen zijn dus juist zeer wenselijk!
Natuurspeelplekken bieden extra mogelijkheden adequaat te leren omgaan met de risico’s die het leven om ons heen met zich meebrengt. Op deze plekken is het mogelijk risico’s aanvaardbaar te houden door een (wettelijk verplichte) risico-analyse / veiligheidscheck en regelmatige inspectie.

Biodiversiteit

Bij de aanleg van het plein kan bij uitstek aandacht worden geschonken aan de flora en fauna en hoe deze met elkaar samenleven en samenwerken. Werk op een ecologische, milieuvriendelijke manier aan het groene plein. Hierdoor stimuleer je een natuurlijk evenwicht. Gebruik van chemische middelen tegen bijvoorbeeld ongedierte is niet nodig omdat de natuur zelf een plaag of probleem oplost. Hierdoor kunnen kinderen zonder problemen met hun handen in de aarde zitten. Bomen en struiken die er al staan kunnen worden aangevuld met struiken waar je je in kunt verstoppen en nieuwe bomen kunnen als klimboom worden uitgezocht.

Acties:

• Verplaats oude struiken en planten als dat kan, misschien hoeft niet alles nieuw te worden aangeschaft.
• Maak geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen, maar zoek naar natuurlijke alternatieven. Houd ook de aannemer hierbij in de gaten.
• Probeer een aannemer te vinden die het als een uitdaging ziet om rekening te houden met biodiversiteit. Kijk voor geschikte adressen op de kaart van Wilde Weelde. 

Ideeën:

• Zorg voor inlandse hardhoutsoorten met een natuurlijke ongevoeligheid voor schimmels en houtrot.
• Vraag de kinderen zaadjes of stekjes uit hun eigen tuin mee te nemen voor het nieuwe plein.
• Strooi een mengsel van zaden van planten uit de streek uit.
• Houd rekening met de tijd van het jaar waarin je iets wilt aanleggen of veranderen. Het is bijvoorbeeld handig om in het snoeiseizoen om houtsnippers te vragen. Die krijg je dan vaak gratis mee, terwijl je er in andere seizoenen voor moet betalen.
• Voor vers gekapte boomstammen kun je bij Staatsbosbeheer (buiten het broedseizoen van half juli tot half maart) terecht.
• Recycle zo veel mogelijk oude materialen. Met oude tegels kun je bijvoorbeeld mozaïek maken en met oude stenen en dakpannen kun je een gekke bank metselen.
• Maak een nieuwsbrief waarin je vertelt hoe het er met het nieuwe plein voor staat en wat er nodig is om het nog mooier te maken. Ouders komen dan vaak vanzelf met praktische tips of hulp.

De kinderen hebben bij ons meegeholpen met zaaien en planten. Dit heeft ze echt betrokken gemaakt. Ze zorgen goed voor hun eigen plantjes en bloemen. Ook de zonnebloemwedstrijd bleek een schot in de roos. Ze begrijpen nu precies hoe de natuur werkt. Prachtig om die verbazing en verwondering te zien toen de zonnebloemen gingen groeien en bloeien.

Sonja Deutz, KBS De Provenier