Uitdagen om te bewegen

“Hier in de wijk zijn geen sportverenigingen en er zijn weinig mogelijkheden om buiten op straat te sporten. Aangezien kinderen tegenwoordig onvoldoende bewegen, was dat voor ons een belangrijk argument om over te gaan op een groen schoolplein met sportaccenten. In de praktijk blijkt nu dat vooral de groene elementen op het plein uitdagen om meer te bewegen. Er is veel meer variatie in hun omgeving en er wordt volop geklommen op de klimrots. Het speelgedrag is echt positief veranderd.’’
Sonja Deutz, directeur KBS De Provenier, Rotterdam.

Het aantal kinderen met overgewicht neemt toe. Alledaagse bewegingen als lopen, klauteren en klimmen helpen op een natuurlijke manier tegen overgewicht. Een groen schoolplein daagt alle kinderen, dun en dik, dagelijks uit om meer te bewegen. Spelen in het groen heeft sowieso positieve gezondheidseffecten. Bovendien leren kinderen omgaan met risico’s en de ontwikkeling van hun motoriek wordt sterk gestimuleerd.

Het rapport ‘Spelen in het groen’ geeft de resultaten weer van een onderzoek naar het speelgedrag, de lichamelijke activiteit, de concentratie en de stemming van kinderen na een bezoek aan een natuurspeeltuin.

Van den Berg, Koenis en Van den Berg (2007). Te downloaden via www.alterra.nl rapportcode 1600.

Educatie

“Onze school hield al regelmatig excursies met NME Leidse Hout. Het is de bedoeling, en zo wordt ons plein ook opgezet, dat er straks ook op ons eigen plein lesgegeven kan worden. Het moet een leerspeelterrein worden. Bovendien leren kinderen straks ook tijdens het spelen zelf en zijn we niet meer aangewezen op die enkele excursies per jaar. Een geweldig vooruitzicht!”
Peter Bosman, directeur OBS Woutertje Pieterse, Leiden.

Op een groen schoolplein gaan kinderen zelf op zoek naar beestjes en natuurlijke materialen. Hiermee kunt u eindeloos veel werkvormen ontwikkelen voor de biologielessen en voor natuur- en milieueducatie. Ook de zorg voor de natuur kan op een groen schoolplein worden ontwikkeld (water geven, snoeien, plukken).

Tip: Kijk ook eens op de website Ons groene Schoolplein, een site vol met activiteiten uit te voren op een groen schoolplein!

Kinderen spelen beter samen

“Voorheen, toen er alleen een plein met tegels was, waren er nog wel eens ruzies en deden kinderen soms erg lelijk tegen elkaar. Dat is eigenlijk zo goed als verdwenen. Er is nu zo veel te doen dat er geen rottig gedrag of ruzies meer zijn.”
Har Linssen, leerkracht OBS De Bundeling, Bunde.

Een betegeld schoolplein wordt vaak ingenomen door voetballende jongens. Dit drijft de andere kinderen naar de hoeken en randen van het plein. Door zones te creëren voor actief en rustiger spel ontstaat voor iedere groep een eigen ruimte en worden de ‘rechten’ op de ruimte eerlijker verdeeld. Dit kan door variatie in begroeiing, bestrating, hoogteverschillen en bebouwing. Ervaringen laten zien dat er hierdoor minder agressie is op het schoolplein en dat kinderen beter leren samenspelen.

In Rotterdam werd onderzoek gedaan naar Verandering van speelgedrag op een groen schoolplein.

Kinderen steeds langer op school

“We merken heel duidelijk dat de kinderen heel anders spelen, er is veel meer variatie. Die variatie is zeker belangrijk naarmate kinderen langere tijd in en om de school verblijven. De kinderen hebben op ons groene schoolplein meer te kiezen, bij de waterpomp met modder spelen en dijkjes bouwen, op de heuvel spelen, in de bosjes verstoppen of even rustig op een bankje zitten. Er is veel minder ruzie, de kinderen werken en spelen veel meer samen. Het pesten is ook enorm afgenomen.”
Marjan Deurloo, ouder Vrije School Valentijn, Harderwijk.

Door de uitbreiding van de voorschoolse, tussenschoolse, en naschoolse opvang zijn steeds meer kinderen een paar dagen van de week op school te vinden. Een groen schoolplein stimuleert kinderen om gevarieerd en creatief te spelen. En dat is extra belangrijk als kinderen langere tijd of vaker op het plein spelen

Kinderen in contact met de natuur

“De kinderen hebben zelf vogelhuisjes beschilderd en opgehangen. In één daarvan huist nu een koolmeesje. Het beestje vliegt af en aan. De kinderen vinden het geweldig en houden het goed in de gaten. Ook het plukken van de eerste druiven en appels wordt een groot feest. Ik vind het zo mooi dat wij de kinderen nu deze ervaringen kunnen meegeven. Een groen schoolplein heeft echt heel veel te bieden.”
Henny Horeweg, directeur OBS De Klimop, Rotterdam.

Kinderen komen steeds minder in contact met de natuur. Dat komt door de tv en de computer, maar ook doordat het groen uit de wijken verdwijnt en de angsten die ouders soms hebben voor de risico’s van spelen in de natuur. Een groen schoolplein biedt kinderen dagelijks de kans op een natuurbeleving. Hierdoor groeit hun belangstelling voor en betrokkenheid bij de natuur, een belangrijke basis voor hun gedrag in de toekomst.

Kinderen, ouders en de buurt doen mee

“Wij hebben een heel plezierig contact met de buurt. Niet alleen tijdens de voorbereidingen en de aanleg van het plein, maar ook nu bij het dagelijks gebruik en beheer. Er is een convenant opgesteld waarin de buurt een belangrijke taak heeft in het beheer van het plein. Het plein wordt ’s ochtends geopend door de school en ’s avonds om negen uur afgesloten door actieve bewoners.”
Frans van Woggelum, lid managementteam De Bonte Vlinder, Den Haag.

Door kinderen te betrekken bij het ontwerp, de aanleg en het beheer van het groene schoolplein leren ze mee te denken over hun eigen omgeving. Ouders en de buurt erbij betrekken komt de relatie met de school ten goede.

Ook goed voor biodiversiteit

“In onze kindernatuurtuin duiken steeds meer planten op waarvan we ons niet bewust zijn dat we die hadden geplant. Vaak herstelt de flora zich in een vakantieperiode of zijn na een natte periode ineens kikkers in de tuin te vinden. De kinderen zien het trouwens altijd als eersten, als er iets nieuws groeit of leeft.”
Har Linssen, leerkracht OBS De Bundeling, Bunde.

De verschillende soorten planten en dieren op aarde houden de natuur in balans. Samen vormen ze een levende en productieve natuur, die wij nodig hebben voor ons bestaan. Dit noemen we biodiversiteit. Biodiversiteit zorgt voor schoon water, vruchtbare grond en een stabiel klimaat. Het levert ook voedsel en grondstoffen voor huisvesting, kleding en brandstof. Deze natuurlijke hulpbronnen zorgen dat we kunnen bestaan. Als steeds meer biodiversiteit verdwijnt, kunnen ecosystemen steeds zwakker worden, en uiteindelijk zelfs instorten. Een groen schoolplein draagt ook direct bij aan het behoud en de versterking van biodiversiteit. In het stappenplan zijn onder de kopjes ‘biodiversiteit’ alle tips voor biodiversiteit te vinden.