#86 COLUMN

,

Nepnieuws & truth matters 

Door: Jeanette van der Meulen

Oorverdovend stil bleef het in het sprookje van “De nieuwe kleren van de keizer”. Uit angst op te vallen kiezen alle onderdanen ervoor om mee te gaan in de bewondering van ‘de onzichtbare nieuwe kleren van de keizer’. Iedereen doet alsof, vermijdt onderling contact en twijfelt zelfs aan de eigen waarneming. Maar niemand ziet iets, want er is niets. Totdat een kind uit het publiek roept: ‘Hee, kijk, de keizer loopt in zijn blootje!’ Iedereen houdt de adem in, maar wonder boven wonder wordt de opmerking van het kind door de omstanders herkent en overgenomen, ‘het kind heeft gelijk, hij loopt inderdaad in zijn blootje!’ Zo wordt de leugen voor iedereen zichtbaar.  

Nepnieuws dus als giftige mix om verwarring te stichten. Niemand is meer in staat zin van onzin te  onderscheiden. Dit doet ongebreidelde macht, die zet de realiteit om in een verzonnen realiteit en zuigt iedereen mee een twilight zone in van ontworteling, vervreemding en angst om uitgespuugd te worden door eigen groep, gemeenschap, of land.  

Met de verbazing over de corona pandemie nog maar net achter de rug, rol ik in de verbijstering over de middeleeuwse oorlogsdreiging vanuit midden Europa. Ook dit gevaar kruipt net als corona elk huisje binnen en belast onze kinderen. Mijn kleindochter van 10 jaar knutselt, keuvelt, kletst zoals gewoonlijk honderduit, haar handen staan intussen nooit stil en ik zie haar met grote streken blauw en geel kordaat de vlag van Oekraïne schilderen met in het midden de zwarte koeienletters: “Stop Poetin” (zie foto)  

Ondanks al het (nep) nieuws dat langskomt en mij uitdaagt partij te kiezen, zie ik geen “good guys en bad guys”. Immers na de val van de Berlijnse muur (1989) was nucleaire ontwapening topprioriteit. De zelfstandigheid van Oekraïne (1991) werd bekrachtigd in het memorandum van Boedapest (1994) In ruil voor het inleveren van 6000 kernkoppen erkennen zowel Rusland als de VS maar ook Engeland (en Frankrijk & China in afgezwakte vorm) de soevereiniteit en de grenzen van Oekraïne. Ook werden door deze landen veiligheidswaarborgen afgegeven mocht Oekraïne in de toekomst ooit aangevallen worden. Wat blijft over van deze beloften, en wie gaat straks wie nog vertrouwen? 

Ik schaam mij voor zoveel bedrog en waan mij asielzoeker in eigen land. Oplopende voedsel- en energieprijzen versterken dit gevoel. Ik wil even geen Europeaan maar ook geen Rus, geen Amerikaan of Oekraïner zijn. Dan liever voorlopig maar even stateloos. 

Wat mij opvalt in het sprookje is dat niet de realiteit verandert maar de houding ten opzichte van de  realiteit. En daar zit nou precies onze kracht. Niet “alles komt goed ”maar alles is goed”. En ieder van ons kan ervoor kiezen om zichzelf daar actief toe verhouden. 

En dan nog…wie zijn in dit sprookje nu eigenlijk de slechteriken? Zijn het de wevers of is het de keizer? Klagen de wevers het egoïsme van de keizer niet aan? En in het verlengde hiervan, maken wij onszelf niet te groot met al onze meningen over de actualiteit? Of zou het zo kunnen zijn dat juist dit onze begoocheling is; achter nepnieuws en truth matter aanhollen omdat wij denken daardoor alle touwtjes toch nog in handen te kunnen houden? 

In de natuur hebben veranderingen een autonoom proces en komen altijd vanuit de wortels. Ook zijn veranderingen altijd groter dan wij, kijk maar naar de seizoenen, en naar dag en nacht, eb en vloed, nat en droog, koud en warm. Van nature altijd aanwezig deint de hele wereld hier willig in mee. Dus het kan toch?!  Heemvolkeren dragen deze geheimenissen nog in hun hart en kunnen ons helpen de natuurwetten terug te vertalen naar een menswaardige samenleving. Laten wij hiernaar luisteren:  

  • Een gemeenschap is niet iets wat je af kunt dwingen. Maar ontstaat als wij deelnemen aan het leven zelf, samen met degenen om ons heen. 
  • “Wij gaat voor mij”- wij zijn een gemeenschap, wij zijn één lichaam. Waarom verzetten wij ons hier zo tegen?  
  • Gemeenschap is het speelplein waar wij de dans van het leven kunnen dansen.
  • Alles is verbonden dus er zullen altijd mensen (natuur of oudsten) om ons heen zijn die de weg wijzen.

Wat hebben wij de natuur als kompas keihard nodig: niet meer nemen dan nodig is, eigen afval opruimen en hergebruiken, voluit bloeien en voluit sterven, verscheidenheid koesteren en een netwerk vormen om te overleven. Van je overvloed geven om je gemeenschap sterker te maken. Daar kunnen zowel de keizer als de wevers in het sprookje nog eens een puntje aan zuigen